ASGARİ MÜŞTEREK

Yıl sonunda hesaplar yapılır. Kamu kurumlarından bazıları ve ticaret ehli insanlar envanterlerini çıkartırlar. Sayım yapılır, raflardaki malzemelerin satılanları da duranları da çıkartılır.

Toplumun çok geniş bir kesimini ilgilendiren asgari ücret tespit komisyonu da yoğun bir çalışma gündeminde. Devlette bir hesabın peşinde. Denk bütçe yapmanın uygulanabilirliği için devlet kılı kırk yarmanın derdinde. Büyük devlet olmak zor, idareyi yönetmek zor zanaat.

Bugünlerde milyonlarca emekçi, asgari ücret bazlı çalışan insanımız geçim derdinden boğulmuş durumda. Sessiz kalabalıkların hesabı küçük. Asgari ücrete yapılabilecek, hayat standardını belli bir seviyeye çekmek adına beklemede. Hani ola ki asgari ücrete yapılamayacak okkalı bir zammın hayalinin beklentisinde. Çalışan, üreten, emek veren çalışanların haleti ruhiyesi bu.

İkinci boyutu ise işverenler. İhracat yapanlar dünya ile yurt içi çalışanlar yerel firmalarla rekabet halinde. Peşin vergisi, stopajı, gelir vergisi, sigorta primleri ve diğer adını, sanını pek bilemediğimiz ödemeler.

Üçüncü boyutu devlet. Bir taraftan çalışanlarının ödemeleri, diğer taraftan kontrol altında tutulmaya çalışılan enflasyon canavarının dizginlenmesi.

Dördüncü boyutuna gelirsek halk. Tüm bu vergi ödeme ve diğer görünür görünmez giderlerin fatura edildiği tüketici vatandaş. Asgari ücret artışları, sigorta ve vergi ödemelerin masraflara bindirilmesi ile vatandaş bindirilmiş fiyatlara ödemede bulunuyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Vedat Işıkhan önceki gün asgari ücretin net 28 bin 75 lira olarak belirlendiğini bildirdi. Gerçi Türk-İş başkanı yeni asgari ücretin kabul etmelerinin mümkün olmadığını söylese de bir sendikacı olarak yapması gerekeni yaptı. Zaten kabul ya da reddin bir yaptırımı da olmasa gerek.

Enflasyonun çok yüksek seyrettiği dönemlerde çalışan kesimin mağduriyetinin giderilmesi için bazen 6 ayda bir asgari ücrete ara zam yapılırdı.

Şimdi devlet yetkililerinin önemli bir hedef ve söylemini hatırlayalım. Denildi ki enflasyon 2026 yılında %20’nin altında, 2027 yılında ise tek haneli rakamlara inecek diye. O zaman asgari ücret tespit komisyonu ve enflasyonla mücadele kapsamında bu %27 lik artış yapılmıştır. Daha uzun vadede bakacak olursan 2027 enflasyon hedefini tutturmak adına Rabbim ömür verirse 2026 Aralık’ında belirlenecek asgari ücret artışı daha düşük seviyede olacak.

Böyle zamanlarda hemen Avrupa ülkelerini örnek alırız, oralardan örnek veririz. Yanlış anlaşılmasın asgari ücretin çok uygun olduğunu falan söylemiyorum. Ancak AB’den örneklendirecek olursak üyelerin asgari ücretleri 1300-1600 € arasında değişiyor. Her senede asgari ücret artışı yapmıyorlar. Örneklendirecek olursak benzinin litresi 1.73 € dan 2,40 € ‘lara kadar çıkmış, 1 kg dana kıymanın fiyatı 4,5 €’dan 8,5 €’ya çıkmış ancak asgari ücrette hiç bir değişiklik yapmamışlar.

Şunu da kabullenmek lazım. Orada devlet asgari ücrete ilave kira yardımı, öğrenci yardımı ve diğer sosyal yardımlarla vatandaşına sürekli yardım ediyor. Bu birazda imkân meselesi ekonomisi ile dünyaya yön veren devletlerin vatandaşlarının imkânları daha bir iyi oluyor. Ayrıca bu devletler yıllardır Afrika ülkelerini haraca bağlamışlar. Gelişmekte olan 3. dünya ülkelerini sürekli sömürüyorlar.

Muhtemelen yıllık tespit edilen bu asgari ücretin getirisini hemen yok etmeye çalışan birde etiket değiştiren gurup var. Şu ara marketlere giderseniz hummalı bir şekilde etiket değişimi söz konusu. Kimse bu neyin zammı diye sormuyor bile! Ama o gariban kesim asgari ücret zammı olduğunu biliyor, kanıksamış!

Toplum olarak üretici, tüketici, satıcı ve diğer kesimler bir asgari müşterekte birleşseler. İşin özünde de doğruluk, dürüstlük, insanlık, kul hakkı ve tüm kutlu değerler olsa bugün ki durumumuzdan çok daha ileride oluruz.

Yeni ve hızlı, ivmeli bir şekilde başlatılan etiket değiştirme işlemi yapanların yaptıkları hiç de etik değil.

Asgari ücretli kardeşim. Yapılan zamlar yıl boyu umarız ki %27’leri geçmez. Ama bu imkânsız.

Hayırlı olsun efendim.