İDARİ REFORM ÇALIŞMALARI SÜRMELİDİR

Anlatıldığına göre İttihat ve Terakki iktidarı ele alınca tebrikler kabulüne başlar. Anadolu’dan komisyonlar ziyaretlere gelir. Hiç yolu olmayan bir kazanın temsilcileri yol ihtiyaçlarını öncelikle dile getirirler. Bu talebi küçük görüp daha büyük işler yapmayı görev edinme kabilinden merkezin küçük işlerle uğraştırılmaması istenir.
Her ülkenin, toplumun, şirketin hatta ailenin ana sorunları vardır. Bunun yanında ikincil nitelikli sorular sorunlar bulunur. Bu sorunları çözmek ve amaçlara gidebilmek için hedefler ve stratejiler belirlenir. Bu süreçte en önemli sıkıntıların başında yönetilemez yönetemez; çözülemez /çözemez fikrinin veya algısının oluşmasıdır.
Hal saridir, yani bulaşıcı hastalıklar nasıl yayılırsa toplumlara da tembellik, kasvet, şikayet gibi huylar bulaşıcıdır. Her bir sıkıntı ya karşısında bir mazeret üretmek ya da çözüme adımlar atmak yerine sorumluluktan kaçınma en çok görülen davranış biçimleridir. Bazı bürokratlarda bu durum yazı yazarak, ama yazıları da her tarafa yontarak sorumluluktan kurtulma, yetkiye sahip çıkarak sorumluluğu başkalarına yükleme sık görülen bürokrasi oyunlarındandır.
Sürekli iyileşme hayatın genel prensibidir. Kamu idarelerinin de sürekli olarak iyileşme yolunda olmaları beklenir. İdarenin kamu kaynaklarını ve personelini kamu hizmetlerini geliştirmek için kullanmaları beklenir. Bu kapsamda belirli aralıklarla izleme, değerlendirme ve geri besleme sistemlerini kullanmak gerekir.
İdari düzenlemelerde acele etmek veya geciktirmek yerine zamanında hareket etmek gerekir. Yasal düzenlemelerin zamanını da iyi düzenlemek gerekir. Kökten değiştirme anlayışı veya her şeyi değiştirme anlayışı idari yapılanmada pek olumlu sonuçlar vermez.
Düzenlemelerde tüm toplumun, toplumsal grupların görüşleri alınmalıdır. Kamu vicdanı gözetilmeli, çok disiplinli çalışmalar yapılmalıdır. Bir meslek grubunu ilgilendiren düzenlemeler sadece o meslek mensuplarınca yapılmamalı, diğer mesleklerin görüşleri de alınmalıdır. Örneğin, hastane ve sağlık yönetimi sadece uzman hekimlerce yapılmamalı, yönetim konusu maliye, işletme, sosyoloji, psikoloji ve yönetim gibi alanlardan da destek alınmalıdır. Aksi takdirde meslek taassubu ve mesleki rekabet hakim olmaktadır. Meslek örgütlerinde mesleki ahlak ilkeleri gözetilmelidir.
İdare tarihi çalışmaları ülkemizde yeterli değildir. Siyasi tarih konusunda pek çok çalışma varken, idare tarihi çalışmaları daha azdır.
Devlet bir yandan kamu kesimini düzenlerken diğer yandan da özel kesimi yasalarla, yönlendirmektedir. Hatta zorlamaktadır. Bu sebeple idarede ani düzenlemeler yerine halkın hayatını kolaylaştırıcı, hakkaniyeti sağlayıcı düzenlemelerin sürdürülmesi gerekir. Son günlerin siyasi ve adli olaylarını düzenleme ihtiyacı yerel yönetimlerin faaliyetlerinin denetlenmesinde en çok ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda en üst düzeyde yani Cumhurbaşkanlığına bağlı yerel Yönetimler İzleme ve Denetleme Birimi kurulabilir. Böyle bir birim yerel yönetimlere rehberlik etmek, denetlemek, sorunları tespit etmek ve çözüm önerileri hazırlamak, istatistik hazırlamak ile veri sağlamak görevlerini yerine getirebilir. Böyle bir idari birimin elemanları siyasi olarak tarafsız olmalı, farklı mesleklerden seçilmeli, raporlar hazırlamalı, performans değerlendirmesi yapabilmeli, tek elden denetim yapabilmeli ve etkili bir denetim sağlamalıdır. Yani mevcut sistem revize edilmelidir. Yaşadığımız olaylar böyle bir çalışmayı zorunlu kılmaktadır.
İngiltere’de The Best Value sistemi ile yerel yönetimleri kıyaslamak mümkündür. Bunun benzeri bir sistem yıllar önce bizde İçişleri Bakanlığı bünyesinde “Beper Projesi” ile yapılmaya çalışılmıştı, ama sonuç alınamadığından yürürlükten kaldırıldı.
Denetim elemanları konusunda da daha dikkatli davranmalı; cezalandırma için denetim değil, rehberlik amacıyla yapılmalıdır. Bu sebeple denetim elemanlarının denetim yaptıkları alanda bilgi ve tecrübe sahibi olmaları aranmalıdır. Bu sebeple denetçiler belirli bir süre yöneticilik yapmış olmalıdır. Hem yerel yönetimlerde hem de merkezi yönetimde çalışmış olmalarına dikkat edilmelidir. Yoksa açık arama amacıyla yapılan denetimler, iş yapmamayı sağlar ve teşvik eder.
Günümüzde önemli sorunlardan birisi illerde merkezi yönetimin en üst organı ve elemanı olan valilerin illerindeki yatırımların koordinasyonunda geri planda kalmalarıdır. Her Bakanlık illerdeki yatırımlarına kendisi karar vermekte, halkın ihtiyacı olan yatırımlar gözetilmeyerek merkezi bütçeden ayrılan ödeneklere göre yatırım harcamaları yapılmaktadır. Oysa bu konuda yatırım bütçelerini kullanmada valiler daha etkili olmalı ve inisiyatif kullanabilmelidir.
Büyükşehirlerde valilikler devam edeceğine göre buralarda yeni bir meclis kurulabilir. Valiye bağlı afet birimi ile tüm afet birimlerinin koordinasyonu, orman, OSB, belediyelere ait itfaiyeler ile sağlık teşkilatının entegrasyonu konusunda yeni düzenlemelere yönelik çalışmalar sürdürülmelidir.
Burada siyaset, bürokrasi, halkın beklentileri ve özel kesimin tercihleri dikkate alınmalıdır. Çoğu konuda yasal düzenlemeler olmakla beraber bunlar uygulanmamakta veya uygulamanın önündeki engeller bulunmaktadır.