TMO’dan 2025 Hububat Alım Fiyatları: Çiftçinin Emeği Ne Kadar Ediyor?

Türkiye’nin dört bir yanında buğday tarlalarında hasat yaklaştı, gözler yine Toprak Mahsulleri Ofisi’ne çevrildi. Beklenen açıklama bu gün (3 Haziran 2025) geldi; 2025 yılı hububat alım fiyatları belli oldu. Çiftçi açısından bu fiyatlar sezonun kaderini belirleyecek, sektörün nabzını da tutuyor.
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) duyurusuna göre, 2025 yılı için ton başına:
• Makarnalık buğday: 13.500 TL
• Ekmeklik buğday: 13.500 TL
• Arpa: 11.000 TL
Bu rakamlar geçen seneye göre artmış gibi görünse de, tarla başındaki üretici “Bu fiyatla ne kadar ayakta kalabilirim?” sorusunu sormaya devam ediyor. Çünkü sadece buğdayın fiyatı değil, mazotun, gübrenin, ilaçlamanın, işçiliğin de maliyeti artmış durumda.
Fiyatlar Ne Anlama Geliyor?
13.500 TL’lik buğday fiyatı, ilk bakışta üretici için fena durmuyor. Ancak işin içine detaylar girince tablo biraz karışıyor. Çiftçi, buğdayı üretirken dönüm başına ortalama ne kadar masraf ediyor? Mazot, gübre, sulama, biçerdöver, nakliye, işçilik… Hepsini topladığınızda, bu fiyatın ne kadarının gerçekten kazanç olduğuna bakmak gerekiyor.
Eğer bu fiyatlarla birlikte destekleme ödemeleri, primler ve TMO’nun hızlı ödeme sistemi etkin biçimde işlerse, çiftçi biraz nefes alabilir. Ama desteklemeler gecikir, TMO ürün alımında kota koyar ya da ödemeler aylara yayılırsa, üretici yine tüccarın insafına kalır.
Arpa Üreticisinin Durumu
Arpa üreticileri ise biraz daha tedirgin. 11.000 TL’lik fiyat, yemlik arpanın maliyeti göz önünde bulundurulduğunda sınırlı bir kâr marjı sunuyor. Özellikle hayvancılıkla uğraşan bölgelerde arpanın fiyatı, hem yem fiyatlarını hem de et/süt üretimini doğrudan etkiliyor. Dolayısıyla bu fiyat sadece çiftçiyi değil, sofradaki eti, sütü, peyniri de ilgilendiriyor.
Fiyat Açıklandı, Sıra Uygulamada
TMO’nun fiyat açıklaması önemlidir ama yeterli değildir. Asıl mesele, bu fiyatın üreticinin eline ne zaman ve hangi koşullarda geçeceğidir. Alım merkezlerinin hazırlığı, ödeme takvimi, ürün kabul standartları gibi detaylar belirleyici olacak. Bir diğer konu da serbest piyasa… Eğer TMO fiyatı piyasada karşılık bulmazsa, çiftçi ürününü değerinin altında satmak zorunda kalabilir.
Sonuç olarak, bu fiyatlar çiftçinin emeğine bir karşılık anlamı taşıyor. Ancak bu karşılık, uygulama sahasında hayal kırıklığına dönüşmemeli. Çiftçinin alnının teriyle yoğurduğu bu toprağın hakkı zamanında verilmeli ki tarlalar boş kalmasın, sofralar eksik olmasın.
Toprağın dili vardır. Çatlaklarında, filizlenen başaklarında, güneşte kavrulmuş her santiminde anlatır bize hikâyesini. Bu hikâyeyi en iyi anlayanlar ise sabah namazından sonra tarlaya giren, gün batımına kadar alnının terini toprağa emanet eden çiftçilerdir.
Bereketli bir hasat olması dileğimle.