Benliğin sunumu ve kişiler hakkında yanlış kanaat oluşturma

Modern Dünya’da belirli bir toplumun parçası olarak yaşayan insan gündelik yaşamda belirli karakterleri canlandırır. Gündelik hayat denildiğinde hepimizin aklına gelen isim kuşkusuz Henri Lefebvre’dir. Lefebvre’e göre gündelik olan, tekrar tekrar ortaya çıkan, sıradan olan, şu nedenle incelenmeye değerdir: “Karşı karşıya olduğumuz en çetin sorunlardan birini, tekrar sorununudur. Bu tekrarlar toplumdaki statüleri kesinleştirirken bireyleri adeta dişlinin bir parçası haline getirerek ehlileştirir. Bu anlamda insan hayatı boyunca aynı anda birçok rolü beraberinde üstlenir. Evde ebeveyn veya çocuk işyerinde, işveren patron veya çalışan rollerinde bulunur. Tüm yaşam bu döngüde akıp giderken bireylerin mesajları gerek kişisel gerekse toplumsal ilişkilerin ortaya çıkmasında temel etkendir.
Gündelik hayatın içinde, belli bir karakteri canlandıran bireyin başkalarına vermeye çalıştığı “imaj” varsa seyirci de vardır. İzleyici, günün başında asansörde karşılaşılan kişiden, eş ve partnerinize kadar her aşamada varlığını sürdürür. Bu noktada size hayatın her bir anında sergilediğiniz performansı ve seyircileri konu alan Ervign Goffman’ın, “Modern Dünya’da Benliğin Sunumu “ kitabını tavsiye edebilirim. Bildiğiniz gibi toplumsal hayatta yaşanan değişimlerle birlikte “benlik kavramı “ son yıllarda çok popüler olan kavramların başında gelmektedir. Öyledir ki sosyolojiden iletişim çalışmalarına ve psikolojiye kadar pek çok alan benlik kavramını araştırma telaşına düşmüştür. Bu araştırma telaşının en önemli sebebi ise Yeni Medya’nın hayatımıza girmesi ile birlikte kişilerin hayatlarını adeta kamusal alana açarak seyirlik hale getirmelerinden kaynaklanmaktadır.
Sosyal medya platformlarında mahremiyet kaygısı taşımadan paylaşılan konut, araç hatta ebevyn’den çocuklara kadar birçok bilgi ve fotoğrafın paylaşılmasındaki temel amaç tam olarak benliğin sunumu kavramında gizlidir. Goffman, bu durumu kişi, bazen bilinçli bazen de bilinçsiz olarak izlenim oluşturabilir. Kişinin izler kitleye istediği izlenimi oluşturmasında izlediği streteji ile kendini ifade etmek istediği gibi yansıtsa da bazen eylemleri spontane gelişebilir. Şeklinde ele alırken İşte bu yüzdendir ki başta kişisel yaşam alanları olmak üzere iş yeri okul gibi toplumsal yaşamın geçtiği alanlarda insanlar rollere bürünür. Benlik sunumlarını gerçekleştirir. Son yıllarda gerek geride bırakılan salgın hastalık süreci gerekse ekonomik sıkıntılar insanları yalnızlığa iterken yalnızlık tabiri caizse “in” olmuş durumdadır. Toplumda az konuşan soğuk davranan ve istek ve taleplerini kısa ve net cümlelerle anlatan insanların benlik sunumları gerek iş hayatında gerekse toplumsal hayatta rövaşta olagelmektedir. Peki gerçekten de durum böyle midir? Tam olarak böyledir. Benlik sunumlarında az ve üst perdeden konuşan bireyler iş hayatında yönetici rolünde ise çalışanlarına mutlak hakimiyet ve kontrol duygusu uyandırırken çalışanlarda ise bu durum konu ile ilgili bilgi açıklarının saklanması ve iş yükünün azalması olarak olumlu sonuçlar yaratır. Bu noktada karşıdaki insana iletişim kanallarını tıkayarak direk mesaj ve isteğini ön plana çıkaran bir anlayış sergileyen bu yaklaşım uzlaşmadan uzak. Kararlı bir duruşu temsil eder. Günümüzde maalesef günlük sunumlarında açık olan bireyler gerek iş gerekse özel hayatlarında tırnak içinde başarıyı yakalayamaz. Tırnak içinde diyorum çünkü günümüzde başarıya giden yol benlik sunumundan geçer diyeceğimi düşünseniz de en sonunda hak etmediğiniz emek vermediğiniz bir konumda ne kadar benlik sunumu yaparsanız yapın tutunmanız ve kalıcı olmanız imkansızdır. Unutmayın suyun kuvveti gücünde değil süreliğindedir. Sürekliliğin çarkını sağlayan bilgiye sahip olmadan gerçekleştirilenler ancak sunum aşamasında kalmaya mahkumdur. Her ne kadar günümüzde bu böyle olmasa da tarih boyunca olduğu gibi tarih bilgi sahibi olan insanların üzerinde yükselecektir.