Konya
°C
Yeni Meram

5000 YILLIK TARİHİ İLE BİLİNEN ANTİK KENT: MEDENİYET BAŞKENTİ SİLLE (2)

5000 YILLIK TARİHİ İLE BİLİNEN ANTİK KENT: MEDENİYET BAŞKENTİ SİLLE (2)- Yaşar BARIŞIK- Yeni Meram Gazetesi

A+
A-
08.06.2022 01:30
07.06.2022 14:33
0
2097
ABONE OL

Sille’li Müslümanların meslek dallarından biriside Nalbantçılık idi. Bu meslek Sille’de yıllar boyu devam etmiştir. Çok değişik isim ile bilinen bir meslek dalı da bugün adını ilk duyduğumuz çok bilinmeyen KÜLEKÇİLİK idi. Bal, yoğurt, yağ, pekmez , süt gibi gıda maddelerini saklamaya ve taşımaya yarayan bir tip ahşap muhafaza idi külek. Bunlar beyaz ve siyah dut , söğüt ve ceviz ağacından yapılan keresteler ile imal edilirdi. Kültür olarak Musiki hem Müslümanlarda hem de gayrimüslerde meşhur idi. Barana kültürü buradan gelmektedir. Barana: aynı yaştaki kişilerden oluşan musiki icra eden kişilerden meydana gelirdi. Herkes kendi akranları ile icra ederlerdi . Yine Sillede bir çok şair ve yazarda eselerini kaleme alırlardı. Sillede alim ulema ve müderrislerde vardı. Müslümanlardan şuan hala Mevlana Türbesinde bulunan Silleli hat ve mücellitlerin yazdıkları Kuran-ı Kerimler , Evradı Mevlana isimli eselerde mevcuttur. Babası o yıllarda Üsküp kadısı olan yaklaşık 250 yıl önce ŞAHÖREN yaylasından meslek sahibi olduğu için Sillede yaşayan gayrimüslim Hıristiyan Türklere karşı Osmanlı tarafından Sille’ye getirilen Osman Haki Hz.leri ve oğlu torunu iyi birer hattat ve mücellit idiler.. Şair Figaniler gibi bir çok değerlerde Sille kültürüne hizmet edenler arasında idi.
Bağcılık ve halıcılıkta Sillenin en önemli geçim kaynakları idi. Sille üzümünden yapılan pekmezler gerçekten çok güzel idi. Halıcılık artık makine halıları çıkınca bitmiş tezgahlar kaldırılmıştır. Sillede buluna tarihi camiler hamamlar tarihi köprüler inler ( mağara evler) eski Kültürümüze yaşatan evler vardı. Şimdi restore edilip turizme açılan bu yerler görsel olarak güzel olmuş ama bu yerlerin cafelere dönmesi tarihi özelliğini kaybettiği izlenimi vermektedir. Aya Elana müzesi , tarihi Şapel zaman müzesi olmuş, eski İlk okul restore edilerek önce Sille Kültür evi oldu.Şimdi ise SİLLE TAŞ MÜZE olarak hizmet vermektedir. Sille ile ilgili bir çok fotoğrafın var olduğu bilinmekte , 1900 lü yılların başında Konya’da fotoğrafçılık mesleğini icra eden sanatkarlar bulunmaktaydı. 1895 yılında ilk fotoğrafhane Garaber Solakyan tarafından kurulmuştur. Ancak bu yıllardan öncede ülkemizde yıllarda ajanlık yaparak birçok yerleri fotoğraflayan İngiliz ajan Gerturede Bell meşhur Lawrens'in akıl hocası bu kadın bir çok Sille fotoğrafı da çekmiştir. Yiyeceklerin en önemlisi de SİLLE’ye mahsus Beyşehir Gövce balığından yapılan GAVİNNA diye adlandırılan Kurma Balık hem gayrimüslimler hem de Müslümanlar tarafından yapılan bir yiyecek idi. Hala bazı Sille’li aileler tatlı su balığı buldukları anda yaparlar. Çünkü bu Gövce balık göle dişli balık atılması sureti ile yok olmuştur..
Sille’nin en önemli kültürlerinden birisi de düğünlerde giyilen kıyafetler idi. Gelinler arkadaşları düğün hazırlıkları esnasında değişik tipte elbiseler giyerlerdi.

Yine Sillenin en önemli adetlerinden olan Hıdırellezde de gelinlik çağına gelmiş genç kızlar 7 gün boyunca Sillenin değişik mekanlarında kutlanan eğlencelerde değişik kıyafetler giyerek erkek çocuk annelerine ve damat adaylarına kendilerini gösterirlerdi. Evlenecek erkeklerde önce nişan için arkadaşları ile ÇETNEVİR denilen musikili eğlence yaparlar , düğün günün öncesi de SAMAH dediğimiz , damat adayının sadece birkaç saat kalıp evine gönderildiği ve eğlencenin kalan arkadaşları ile devam edilen musikili gece yaşarlardı. Damadın kayınpederide bu gençlere büyük bir davet ikram ederdi. Gelin almalarda EFE yada SEYMEN denilen damadın arkadaşları tarafından atlarla , yeni dönemlerde ise motorlarla gelin kortejini korurlar gelini damadın evine sağ sağlim gelmesini sağlarlardı. Bazı arkadaşları da o yıllarda varsa aracın önünü kesip damattan BAKIM( yani yemek) sözü alıp yolu açarlardı. Üzüm bozma zamanıda GEREĞLER denilen özellikle gayrimüslim kişiler tarafından kutlanan üzüm bozma şenlikleri de yapılırdı. Aynı dönemde bu kutlama haricinde Sille’li gayrimüslimler 18 Ağustosta Hz.İbrahim’in Nemrut tarafından ateşe atılışını kınamak maksadıyla Sarıkaya kilisesinin yukarısında kayalıkta ateş yakarlar ve yas tutarlardı. Sille ilerleyen yıllarda ekonomik değerini Konya’ya devredince Sille’den Konya’ya göç başlamıştır. Bilindiği üzere 17 Temmuz 1896 yılında demiryolu hattının Konya’ya ulaşması ile göç hızlanmıştır. Ancak daha önceleri ekonomik canlılığını uzun yıllar koruyan Sille ticaret merkezi olmasının dışında iki toplumun bin yıla yakın bir süre huzur içinde bir arada yaşamayı başardığı bir medeniyet merkezi özelliğini göstermektedir. Gayrimüslimlerin mübadeleye tabi tutulması sonucu, Sille iki farklı dine mensup toplum özelliğini kaybetmiştir. Buda Sille ekonomisine darbe vurmuştur. Sadece bu güzellikler hafızalarda kalmıştır. 09.01.1991 yılında Silleyi tanıtmak ve yaşatmak amacı ile kurulan “SİLLE’Yİ KALKINDIRMA Ve TANIŞTIRMA DERNEĞİ “bu eski ama eskimeyen günleri yapılan etkinlikler ile tekrar hafızalarda yaşatmaya başlamış, ancak son iki yıldır yaşanılan bu malum hastalıktan dolayı etkinliklere zorunlu ara verilmiştir.


Yıllarca Sille Nahiye Belediyeliği olan kadim yerleşim yeri 12 Kasım 2012 de çıkan kanunla Selçuklu ilçesi bir mahallesi olmuştur. Konyalılar ve Konya dışından gelen misafirleri değişik mekanlarında ağırlayan SİLLE ekonomik olarak yeniden hareketlenmiş , gün geçtikçe de ismini dünyaya duyurmayı başarmıştır. Selçuklu Belediyesinin değişik çalışmaları ile Sille SEYİR tepesi , Sille Himmet Ölçmen Barajı görmeye değer hale gelmiştir. Ayrıca Selçuklu Belediyesi tarafından restore çalışması yapılan GEVELE kalesi de Sille tarihine bir değer daha katacaktır. Sözlerime burada son verirken sizleri Sille’nin en bilinen türküsü ile baş başa bırakıyorum .. SAYGILARIMLA ..
Şu Silleden gece geçtim , görmedim annem annem ,
Acıda tatlı sular içtim ölmedim annmem annem annem,
Aman Sille Sille Sille Çektiğim çille çille çille..
Kaynaklar: Sille’yi Kalkındırma ve Yaşatma Derneği yayını
Medeniyet Başkenti Sille: Hasan Basri Sayı

HABER YORUMLARI
  1. Henüz yorum yapılmamış.
    İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.