DEPREMLE DOST OLMAK

Ülkemiz birçok bağımsız aktif fay barındırmakta bu sebeple kısa zaman önce yaşadığımız Elazığ depremi ne ilk ne de son doğa olayı olacak! Bir doğa olayı olan depremi engellemeyeceğimiz gibi zamanını ve yerini de tahmin etmemiz imkânsız. Bilinen fayların ortaya çıkaracağı depremin büyüklüğü konusunda da yaklaşık tahminlerin ötesine gidememekteyiz. Böyle bir durumda ülke olarak beklenen depremlerin zamanı ve büyüklüğünü konuşmayı bırakmamız, meydana gelmesi kaçınılmaz olan depremlere karşı yapı stokumuzun deprem dayanıklılığını ortaya çıkararak gerekli tedbirleri hızlıca almamız gerekmektedir. Son depremlerde de gördük ki, yıkılan ve ağır hasar gören yapıların hemen hemen hepsi mühendislik tasarım hizmeti almamış, yapımı mühendis gözetiminde gerçekleşmemiş, malzeme ile yapım kalitesi çok düşük yapılardır. Yapım işinin bir müteahhitlik işi değil, mühendislik hizmeti olduğunun altını da kalın çizgilerle çizmemiz ve anlamamız gerekmekte. Daha büyük can ve ekonomik kayıplar yaşamamak adına ivedilikle; Mevcut yapı stoğunun -belirlenecek bir öncelik ve program dahilinde- konusunda uzman mühendisler tarafından deprem performanslarının değerlendirilmesi, Değerlendirme sonucunda yapıların güvenli, güçlendirme şartı ile güvenli ve güvensiz olarak sınıflandırılması, Güçlendirilecek ve yıkılması gerekli yapıların ise kaynak aktarılarak güçlendirilmesi ya da yıkılarak dönüşümünün devlet desteği ile çok uzun vadeli faizsiz, mümkün ise hibe şeklinde ki yardımlar ile sağlanması keyfiyetten öte bir zorunluluktur. Bu çalışmalar ile eş zamanlı olarak ruhsatlı yapıların belirli periyotlar ile kontrol işleminin gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır. Bu sayede yapıda sonradan yapılan ve yapı güvenliğini doğrudan etkileyen müdahalelerin (Kolon-kiriş kesme, yapıya etki eden yüklerin değişmesi, taşıyıcı duvarların kaldırılması vb) , farklı sebepler ile oluşan yapısal hasarların (korozyon, oturma vb) önceden belirlenmesi ve tedbir alınması sağlanacaktır. Beklenen Marmara depreminde oluşacak can ve ekonomik kayıpları ise korkutucu boyuttadır. 2012 yılında İBB tarafından yapılan çalışmada mevcut yapıların %10-15’inin kullanılamaz duruma geleceği (114.000 yapı), 70.000’e yakın can kaybı olacağı, 120.000 ağır yaralıya müdahale edilmesi gerekeceği ve 530.000 hanenin barınma ihtiyacına gereksinim duyacağıdır. Beklenen toplam ekonomik kayıp 100.000.000.000 USD olarak tahmin edilmektedir. (1) “Hz. Peygamber''i (sav) ziyarete gelen bir bedevî devesini başıboş bırakıyor, Peygamberimiz "Deveni ne yaptın?" diye sorunca "Allah''a güvendim (tevekkül ettim) ve bağlamadan bıraktım" cevabını veriyor. Bu cevabı beğenmeyen Allah Resulü "Deveni bağla sonra Allah''a tevekkül et" buyuruyor.”(2) Hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah(cc)’den rahmet, yaralılarımıza acil şifa ve depremzedelerimize geçmiş olsun dileklerimle hepinize hürmetler sunuyorum. Dr.S.Kamil AKIN İnşaat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı KTO Karatay Üniversitesi Öğretim Üyesi 1-http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/SubSites/DepremSite/Documents/%C4%B0stanbul%20Deprem%20HT%C3%87_N%C4%B0SAN%202012.pdf 2-https://www.yenisafak.com/yazarlar/hayrettinkaraman/kader-ve-tedbir-43508