KİTLESEL HAVA KİRLİLİĞİ VE SAĞLIK (1)

Sağlıklı yaşamın anayasasının birinci maddesinin temiz hava olduğundan bahsetmiştik. Hava kirliliğini iki boyutta ele almak gerekir.
1-kitlesel hava kirliliği
2-bireysel hava kirliliği
Kitlesel hava kirliliğinde daha çok şehirlerin/ kentlerin ve farklı coğrafi bölgelerin hava kirliliği etkenlerine maruz kalması sonucu atmosferin bütünüyle kirlenmiş olduğu bir olgudan söz edilebilir. Kitlesel hava kirliliği ile ilgili sorunlar daha çok devlet düzeyinde ele alınması gereken sorunlardır. Özellikle de yerel yönetimlerin yepyeni projeler üreterek hava kirliliğiyle ilgili mücadele etmesi gerekmektedir.
Kitlesel Hava Kirliliği Nedenleri; Kalitesiz yakıt kullanımı, Soba ya da kalorifer gibi ısıtıcıların, uygun koşullarda yakılmaması, tam yanma olayının gerçekleşmemesi, Olumsuz hava koşulları, Doğaya zararlı kozmetik kullanımı. Kimya endüstrisine ait atıkların atmosfere karışması. Sanayi tesislerinin yanlış konumlanması, özellikle şehrin rüzgar giriş havzalarının seçilmesi nedeniyle ortaya çıkan hava kirliliği. Sanayi tesislerinin baca sistemlerinin filtrelerinn standartlara uygun olmaması. Binaların yalıtım sistemlerinin tabana yayılamamış olması, uygulamaların sınırlı kalması. Bu konuda uygun maliyette yalıtım kredi kaynaklarıyla destekleme projeleri geliştirilmelidir. Sağlanacak enerji ve yakıt tasarrufu ile projeye kaynak oluşturabilir. Anız yakma eylemleri kesinlikle sonlandırılmalıdır. Bu durum sadece hava kirliliğini etkilemekle kalmıyor, ayrıca doğanın ekolojik dengesini de bozmaktadır. Açık havada hiçbir atığın yakılmasına izin verilmemelidir
Trafikten kaynaklanan eksoz gazları, araçların eksoz gazı atıklarının kontrolsüz şekilde trafiğe çıkmasına izin verilmesi. Üretim ve tüketim aktiviteleri sırasında ortaya çıkan atıklarla hava tabakası kirlenir ve yeryüzündeki tüm canlıların hayatında önemli bir tehdit oluşturur. Katı atıkların arıtma tesislerinde işlenme yetersizlikleri sonucunda ortaya çıkan toksik gazların atmosfere karışması da hava kirliliğinin önemli etkenlerindendir. Ayrıca kanalizasyon arıtma tesislerinin yeterli kapasitede olmaması ve istenen standartlarda arıtma sağlamaması da atmosferin kirlenmesine neden olmaktadır. Şehirlerin rüzgar haritaları çıkarılmalıdır. Şehir mimarisinin dizaynında rüzgar akışını engelleyen yapılaşmalara izin verilmemelidir. Caddeler ve sokaklar olabildiğince rüzgar akışını engellemeyecek şekilde dizayn ve tanzim edilmelidir. Rüzgarla birlikte kirli havanın şehri terk etmesinin yolu açılmalıdır. Ana caddeler hava akış koridorları gibi işlev görmelidir. Atmosferin kendi içinde ekolojik dengesi vardır. Atmosfere karışan birçok kirlilik unsurlarını bertaraf etmekte, atmosfer içerisindeki bir takım fiziksel ve kimyasal reaksiyonlar bu dengeyi sağlamaktadır. Hava kirliliğinin bir bölgede kümeleşmesi atmosferik ekojeniteyi bozmakta ve istenmeyen atmosferik olaylara neden olmaktadır
Orman yangınlarının artması ve yeşil alanların yok olması atmosfer havasının kirlenmesinde çok önemli bir etkendir. Eğlence, açılış ve çeşitli etkileşim programlarında 10 binlerce havai fişeklerin ve meşalelerin kullanılması ciddi anlamda hava kirliliği etkenlerindendir. Bu unsurların üretiminin ve kullanımının global boyutta yasaklanması gerekir. Hava kirliliği sadece atmosferi kirletmekle kalmaz aynı zamanda toprağı, suyu, çevreyi ve denizleri de kirletir Atmosfere karışan kirletici unsurlar toprakta yetişen her türlü ürüne ve canlılara sirayet etmek suretiyle, insanların bu ürünleri kullanması sonucunda insan sağlığını ciddi anlamda etkilemektedir. Sadece insan sağlığını değil bütün bitkileri ve diğer canlıları da etkilemekte ve ekolojik dengeyi altüst etmektedir. Bunun sonucunda ürünlerin tabiatı/doğallığı bozulmakta ve insan sağlığı için ciddi anlamda zararlar oluşturmaktadı özellikle atmosfer havasına karışan kükürt dioksit, azot oksit, karbon monoksit ve karbondioksit gazların suya ve toprağa karışması sonucunda zararlı asitlerin oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıca bu toksik gazlar solunum yoluyla kana karışmakta, kanın oksijen seviyesini düşürmektedir.