Yaşantımızın Virüsle Dizaynı

Sandığımız kadarıyla eğer görebilirsek, korona sonrası yaşantımız farklı bir boyuta geçecek. Şimdiye kadarki alışkanlıklarımız gündemden kalkacak ya da değişecek. Serbest meslek erbabı, sağlık çalışanları, teknik çalışanlar, zirai faaliyetler, ticari uygulamalar, belki de yeni bir değişime uğramak durumunda. Görünen o ki batının ve birçok dünya ülkesinin 30- 100 m² arasındaki konutlarına bizler de alışmak durumunda kalacağız. İmar planlarımız bu ve bundan daha kötü salgın senaryolarını dikkate almalı. İnsanların sosyal etkinlikleri ve birliktelikleri tekrar gözden geçirilecek. Belki de insanları blok ve sitelerdeki toplu barınmalardan koparıp daha tekil ve müstakil, kapısını tek kişinin ve ailenin açtığı yapı sistemine geçmemiz gerekecek. Bazı ülkelerin önceden çözdüğü, küçük dokunuşları daha çözememişken bu işlerin altından kalkılması kolay olmayacak. Şu anda yüksek katlı bir binadan ambulans sedye ile hasta almaya kalksa, alamaz. Niçin mi? Asansörlerimizin boyutları yetersiz. Mevcut kare asansör kabinlerinin dikdörtgen olarak yapılması ve sedye boyutlarına çekilmesi hiç de zor değil ki. Ülkeler birçok sorunu çözmüş. Bir diğer konu oturma alanları. 1+1 daireden başlayıp 5+1'lere kadar giden çok odalı daireler. Eskiden belki kalabalık aileler için ihtiyaç duyulan çok odalı daireler şu anda gündemden düştü. Hele koronavirüs salgınından sonra, daha bir değişikliğe gidilecek. Bir Moskova ziyaretimizde oradaki şehirciliği ve sosyal konutları gösteren rehberin cümlesi o kadar manidardı. Dedi ki 'Bu semt o kadar lüks bir semt ki zenginler oturur ve burada 100 m²'lik daireler bile var” Zira Rusya'da sosyal konutlarda kalan insanlar 30-35 m²'lik evlerde yaşıyorlar. Burada anlatmaya çalıştığımız şu; koronadan sonra hayatın her alanında bir değişim süreci yaşanacağı kesin gibi. Öyle büyük evlerde, büyük ziyafetler ve kalabalık misafirler geride kalacak gibi. Korona öncesinde bile Avrupa'da bankamatikler bazı ülkelerde kaldırılmaya başlanmıştı zaten. 'Paranın yüzü tatlı' derler. Belki de virüsle arası en iyi olan banknotların bu özelliğine kimse değinmedi. Muhtemelen bundan sonraki süreçte kağıt parayı sadece bankalarda görebileceğiz . İnsanoğlu bütün harcamasını sanal ortamda ve akıllı telefon marifetiyle yapacak. Mimar kardeşlerimiz yeni çizecekleri projelerde mini, fonksiyonel ve hijyenin ön plana çıktığı düzenlemelere geçecekler. Korona ile mücadele devam etmekte, henüz bitmedi ve tekrar etmesinin muhtemel olmadığını da kimse söylemiyor. Onun için toplumun her kesimi kendine göre çıkış yolu ve proje üretme durumunda. Sadece korona için söylemiyoruz ama bütün salgın hastalıkların birçoğunu okullarda eğitim gören çocuklarımızın bir bölümü evlerimize taşıyor. Eğitimin şekli olabiliyor ise evden kaldırılıp “uzaktan” eğitim şeklinde olmalı. Ufak da olsa bir tecrübe yaşadık. Bir diğer konu tatil. Çok güzel günler yaşayan kardeşlerimiz oldu. Güzel günler de yaşamalı ancak yeni virüs düzeninde “her şey dahil” ve “açık büfe” kavramları sağlıklı değil, hijyen yok. Tatilde otellerde ortak kullanım alanları ve ortak kullanılan malzemeler... Alışveriş merkezlerinde şimdiye kadar önemsenmedi ancak, raftaki ya da askıdaki bir mala gün boyu kaç kişi dokunmuş olacak? İnsanlar bundan sonra sosyal faaliyetler çerçevesinde kalabalık ortamlara ne kadar girebilecekler? Misafirlikler, akraba ziyaretleri, dahası bayram ziyaretleri bundan sonra nasıl dizayn edilecek? Toplu taşımalar, şehirler arası ve uluslararası seyahatlerin dizaynı nasıl olacak? “Haydi arkadaşlarla beraber turlara katılalım” ne kadar gerçekçi olacak? Konya'yı ilgilendiren, daha duyarlı olmamız gereken konu. Düğün yemeklerine oturduğumuz sofrada aynı çorba, pilav ya da yiyeceklere 'ortak kaşık sallamak' nasıl olacak? Açıkçası salgını atlatırsak inşallah, salgın sonrasında hayatımızın dizaynı noktasında çok kafa yormamız gerekecek.