Sudaki can-1….

Bu hafta sizlere Cemalnur Sargut Hanımefendinin okumaktan zevk duyduğum bir yazısını paylaşarak farkına varmadığımız bir nimetin hayatımızın içerisindeki rolünü anlatmaya çalışacağım.

Dilbilimcilerden birine “Bize suyu tanımla!” dediklerinde birkaç gün mühlet istemiş. Kitaplar karıştırmış, araştırmalar okumuş, geceler boyunca bin bir türlü tanım yapmış, sonra bozup yeniden tanımlamış ve bir sabah, küçük bir deri parçasının üzerine şunu yazdıktan sonra kimseciklere görünmeden o şehri terk edip gitmiş:

– Su, sudur kardeşim!

Su, ancak kendi kendisini anlatabilen ezeli bir lütuftur. Rus onu; “su anamdır” diye tanımlar. Latin; ” Su meditasyondur” der. Hind’e göre; “Yaratıcıya sudan gelinir, suda gidilir”.

Su, bir yanış ile gözümüzden akıyor, buharlaşıyor, buharlaştıkça arıtıyor, temizliyor ruhumuzu. Tabibin acı suyu şifa oluyor bedene, ama düşmanın verdiği su dert katıyor derde. Nerde bir su varsa denize işaret, nerde bir damla varsa ummana koşar. Küçüklüğünü büyükte tamamlamaya, kesretinden kurtulup vahdete ermeye. Çünkü Allah’ın ilk yarattığı şeylerdendir su; O’nun Cemal ve Celal sıfatlarını temsil eder, yani O’nun sonsuz güzelliğinin ve sonsuz kudretinin simgesidir su. Ayrıca Hayy (diri) ismine işarette bulunur. Her şeyi zapt eden Allah, suyu serbest bırakmıştır. Bu yüzden azizdir su. Uysal, mülayim, mütevazı ve sükun içindedir; bazen bunların tam tersi olabilir, kudreti buradan gelir.

İlmin hemen her dalında su için söylenen ve yazılanların haddi hesabı yoktur. Kimyacılar, fizikçiler, müzikçiler, botanikçiler, mühendisler, filozoflar, biyologlar, teologlar, antropologlar, edibler, şairler… Hepsi de suyu anlamakta zorlandılar. Kimisi suyun görünmediği zaman hava olduğunu; kimisi havanın göründüğü vakit su olduğunu söylediler. Kimisi bunu toprakla kaim zannettiler suya bâtın yani iç, havaya zâhir yani dış dediler. Hakikati bulanlar ve bilenler o zahir ile batın arasında; o hava ve su arasında insanı gördüler. Bu yüzden insan kadar izahtan uzaktır su. İfadeye kalkıştığınızda bozulur ahenk. Çünkü yaratılışın sırrını taşıyan varlıktır, “Ve canlı olan her şeyi sudan yarattık.” tebliği haktır.

Evet, hayattır su, hatta Rusların dediği gibi anadır su. Onun için de suyu anlatmak kadına yakışır. Tasavvuf ehli, “Evvelimiz bir damla murdar su, sonumuz leş” derken bizim hiçliğimizde suyun tevazuunu anlatmaktadır. Aziz olan su, tevazuunu, yokluğunu ve hiçliğini toprağa karışmakla öğrenmiş, toprak olan bedene canlılık vermek üzere girerek onu var etmiştir.

Hz. Mevlana Mesnevi’de şöyle der: “Mânâ ve sûret diyelim ki, su ile ağaca benzer. Su ve ağaç hakikatte birbirinden ayrı şeylerdir, aralarında bir benzerlik de yoktur. Fakat ne susuz ağaç olur, ne de su bir ağaca hulûl etmedikçe meyve haline gelir. Demek ki ağaç sûretse su da mânâdır. Mânâ hangi ağaca nüfuz ve hulûl ederse o ağaçta yeşermeler görülür ve meyveler belirir. Suyun ağaçta zuhuru meyve olduğu gibi, mânânın bir vücutta zuhuru da hayat olur, kudret olur, ilim irfan olur ve kişi büyük hakikate bu irfan yoluyla varır.”

Ezelî olan bu su kadîmdir ki daima kendini temizleyebilir. İçersine her türlü kir pas atılsa, bazen tuzlansa, tuzlu su haline dönse ve safiyetini bu dünyada kaybetse, ne zaman ki Allah’ın nuru üzerine vurur ve aşkından buhar haline dönerse kendi göğünde temizlenir ve rahmet olarak dünyaya yağar.

Böylesine akan tertemiz su Allah’ın manasıyla ulaştığı yeri diri ve yeşil olan cennet gibi süslü kılar. Bu yüzden cenneti özleyen suyu arar, su da cennet gibi olanı… Cennet gibi olana özlem, suya özlem gibidir ki Fuzûlî, Su Kasidesinde, Goethe’de Muhammet’in Namesi şiirinde su gibi diriltici olarak gördükleri Peygambere olan aşklarını anlatmaktadır. Yarın yazımıza kaldığımız yerden devam edeceğiz.

Mutlu günler…..