İstanbul’da yapılan Dünya Uyku Kongresi’nde uyku masaya yatırıldı. Türk Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Aksu, Çernobil faciasının da bu sorundan kaynakladığını açıkladı. Peki birçok hastalığa davetiye çıkaran uyku sorunlarını nasıl alt edebiliriz?
Geceleri uykunuz sırasında solunum duraklamaları yaşıyor hatta kısa sürelerle nefessiz kalıyorsunuz. Çok gürültülü bir şekilde horluyor, gündüzleri sürekli uyku hali yaşıyorsunuz. O halde siz de Türkiye’deki 2 milyona yakın uyku apnesi hastasından biri olabilirsiniz. Son yıllarda çağımızın en önemli hastalıklarından biri olarak gösterilen ve tedavi edilmediğinde ölüme varan sonuçları beraberinde getiren uyku apnesi, artan iş kazaları ve kanserden de sorumlu. Öyle ki Çernobil faciasının yaşanmasına neden olan en önemli faktörün uyku apnesi olduğu söyleniyor. Peki bu rahatsızlığa neden son yıllarda daha sık rastlanıyor?
Geçtiğimiz günlerde Philips’in destek verdiği, ‘Sağlık ve Uyku’ temasıyla düzenlenen 7’nci Dünya Uyku Kongresi’nde sorularımızı yanıtlayan Dünya Uyku Federasyonu Başkanı Dr. Clete Anthony Kushida, çoğunlukla erkeklerde görülen uyku apnesinin solunum bozukluğu, menopoz ve obeziteyle yakından ilişkili olduğuna dikkat çekti. Kushida, insanların artık daha bilinçli bireyler olduğu için uyku apnesinin rahatlıkla farkına vardıklarını, bu yüzden de oranların arttığını söylüyor: “En az 10 saniye ve üzeri süre boyunca solunumun durması uyku apnesi olarak kabul ediliyor. Aslında zaten bu, yıllardır yaygın olan bir hastalık. Dünyada 30-60 yaş arası erkeklerin yüzde 24’ü, kadınların ise yüzde 9’unda görülen bir rahatsızlık. Birtakım risk faktörleri uyku apnesine neden olabiliyor. Tıpkı obezite gibi… Beden kütleniz metrekaresi 25 kilonun üzerindeyse bu bir risk faktörüdür. Öte yandan herkes için belirlenmiş ideal bir uyku oranı var; yedi saat ve üzeri! Ancak bu tavsiye sağlıklı yetişkinler için geçerli. Uykuya en çok ihtiyaç ise genç yaşlardayken var. Örneğin yeni doğanlar için 16-18 saat uyuması gerekiyor. Bu uykunun yüzde 50’si ram uykusu ve bu beynin olgunlaşması, gelişmesini sağlıyor. Daha yaşlı olanların ise günde altı saat uyuması yeterli.”
Ortodontik sorunlar hemen çözülmeli
90 farklı uyku bozukluğu olduğuna da dikkat çeken Kushida bu bozukluklardan birinin uyku apnesi olduğuna dikkat çekiyor. Kushida, apnenin ülkelere göre değişiklik gösterdiğini söylüyor: “Bunun bir sebebi ülkelerdeki obezite oranlarının farklı olması. Yani bazı ülkelerde nüfus daha şişman olabilir. Bir başka nedeni ise ise üst hava yollarının oluşumuyla ilgili. Örneğin Avustralya’da bir halk kliniğine gelen çocuk ve ergen hastaların beşte birinde uyku bozukluğu olduğu tespit edilmiş ve yüzde 50’sinde ortodontik sorunlar olduğu belirlenmiş. Ortodontik sorunlar çözülünce uykuda solunum bozukluğu da ortadan kalkmış.”
Tüm dünyada uykuda solunum bozukluğuna genellikle erkeklerde rastlanırken Türkiye’de durum çok farklı. Son yıllarda kadınlarda daha sık rastladıklarına dikkat çeken ve bu durumu kadınlarda artan obeziteye bağladıklarını belirten Türk Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Oya İtil “Obezlerde uyku apnesi sendromu sıklığı boyun ve göbek çevresindeki yağlanma nedeniyle daha fazla görülüyor. Bir de kadınların menopoz döneminde de bu risk artıyor. Menopozda görülen hormonal değişiklikler artırıyor bu durumu” diyor.