Tarımda kadın erkek eşitsizliği sektörü baltalıyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Ziraat Odaları Bilgi Sistemi (ZOBİS) verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla Türkiye genelinde 754 ziraat odasına kayıtlı 956 bin 643 kadın çiftçi bulunuyor. Bu rakam, tüm üyelerin yüzde 18,14’ünü oluşturuyor. Çiftçilerin yaş ortalaması 59’a yükselmiş durumda. Erkek çiftçilerin yaş ortalaması 58, kadın çiftçilerimizin yaş ortalaması ise 61. Uzmanlar Yaş dağılımının tarımsal nüfusun hızla yaşlandığını göstergesi olduğunu ifade ediyor. Çiftçilerin; yüzde 35’i 65 yaş ve üzerinde, yüzde 35’i 50-64 yaş aralığında yer alıyor. Yalnızca yüzde 5’lik bir oran 18-32 yaş grubu içerisinde. Bu tablo, tarım sektöründe genç nüfusun hızla azaldığını ve üretimin geleceği açısından ciddi bir sorun oluştuğunu gözler önüne seriyor.

Köylerde doğum oranlarının her sene düşmesi ve köyden kente göçün devam etmesi kırsaldaki nüfusu tehlikeye atıyor. Uzmanlar bu durumun üretimi olumsuz etkilediğini belirtiyor.
Yeni Meram’ın Sosyal Güvenlik Kurumu 2024 yılı verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye’de 4/B kapsamındaki 427 bin 298 zorunlu tarım BAĞ-KUR’lu çiftçinin yüzde 24,69’unu yani 105 bin 478’ini kadın çiftçiler oluşturuyor.

Verilere bakıldığında kadın çiftçilerin yalnızca yüzde 11’i Tarım BAĞ-KUR primini ödeyebiliyor. Geri kalan büyük çoğunluğu gelir yetersizliği nedeniyle sistem dışında kalıyor.
Sektör uzmanları kadın çiftçilerin büyük bölümünün aile işletmelerinde ücretsiz aile işçisi statüsünde çalıştığını belirtiyor. Emekleri çoğu zaman ‘aile içi katkı’ olarak görülüyor, bu da onların üretici kimliğini gölgelediği gibi ekonomik ve sosyal statülerini de olumsuz etkiliyor. Sektördeki kadın çiftçilerin bu durumu ülke ekonomisini de olumsuz etkiliyor.
Sektördeki bu olumsuzluğun giderilmesi için tarım uzmanları kadın çiftçilere pozitif ayrımcılık yapılması gerektiğini vurguluyor. Kadın girişimcilere yönelik destek programlarının artırılması gerektiğini ifade eden sektör temsilcileri ancak bu şekilde tarım sektöründe kadın erkek eşitliğinin sağlanabileceğini ve bunun uzun vadede ülke ekonomisine büyük katkılar sunacağını ifade ediyor.