Savaşlar ve ekonomik gerilim inşaat maliyetlerini artırıyor

Son zamanlarda kamuoyunun gündemini meşgul eden İsrail–İran Savaşı birçok sektörü olumsuz etkileyerek maliyelerin artmasına yol açtı. Birçok sektörün lokomotifi olan inşaat sektörü de savaştan nasibini aldı. Savaşların, her toplum için kanayan ve uzun süre iyileşmesini bekleyeceğimiz üzücü dönemler olduğunu dile getiren TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Yetiştirici, “Kanlar içinde, masum insanların öldüğü, barut kokulu ve füzelerin şehirlerin semalarında çarpıştırıldığı cehennem gibi bir ortamdayız. İşte tam da öyle bir atmosferde inşaatların maliyetlerinden söz etmek çok zor. Ama bilinen bir gerçek ki hem dünyamız ve bölgemiz hem de ülkemiz için her zaman en önemli sektörlerinden biri inşaat olmuştur. İnşaat sektörü, ana ve alt kalemleriyle iki bini aşkın imalattan söz etmek bu büyüklüğün en temel göstergesidir. Hem ülke ekonomisine sağlamış olduğu katma değerden dolayı hem de istihdam olanaklarıyla ‘Ekonominin Lokomotifi’ tanımı yanlış olmasa gerek. Makro bazlı bakış açısı yanı sıra; mikro boyutta da irdelediğinde aynı gerçekle karşılaşacağımız kesindir. Şehrimizin de temel taşlarında biri olan inşaat sektörünün temsilcileri olarak bizler de İnşaat Mühendisleri olarak her zaman inşaat ekonomisinin seyrini yakından takip etmeliyiz, etmekteyiz. “ ifadelerini kullandı.

“İNŞAAT MALİYETLERİ ARTIŞI DEVAM ETMEKTE”
İnşaat maliyetlerindeki artışın sürdüğünü bir gerçeğine dikkat çeken Başkan Yetiştirici, “Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nisan 2025 dönemine ilişkin İnşaat Maliyet Endeksi verilerini açıklamıştır. Verilere göre, inşaat maliyetleri aylık bazda % 1,67, yıllık bazda ise % 22,69 oranında artış göstermiştir. İnşaat sektöründe hem malzeme hem de işçilik giderlerindeki artış dikkat çekerken, bu durum bina ve bina dışı yapı maliyetlerine de yansımıştır. Malzeme endeksi, bir önceki aya göre % 2,01, geçen yılın aynı ayına göre ise % 18 artmıştır. İşçilik endeksi, aylık bazda % 1,07, yıllık bazda ise dikkat çekici şekilde % 31,82 oranında yükselmiştir. Bu artışlar, sektörde maliyet baskılarının sürdüğünü ortaya koymaktadır.” şeklinde konuştu. Başkan Yetiştirici, inşaat maliyetlerinin artışını rakamlarla ortaya koyarak, “Alt başlıklara bakıldığında ise bina inşaatı maliyet endeksi, Nisan ayında bir önceki aya göre % 1,76, yıllık bazda ise % 23,14 oranında artış göstermiştir. Bina inşaatında malzeme endeksi aylık bazda % 2,15, yıllık bazda ise % 18,96 yükselmiştir. İşçilik endeksi ise bir önceki aya göre % 1,11, yıllık bazda % 30,93 artış kaydetmiştir. “dedi.

İŞÇİ MALİYETLERİ SEKTÖRÜ ZORLUYOR
Bina dışı yapılarda işçilik maliyetleri artışının inşaat maliyetlerini arttırdığının altını çizen Yetiştirici, “Bina dışı yapılarda ise işçilik artışı daha yüksektir. Şöyle ki; bina dışı yapılar için hesaplanan maliyet endeksi Nisan Ayında bu kategoride: aylık bazda toplam maliyet artışı % 1,36, yıllık bazda ise % 21,22 iken; malzeme maliyetleri aylık % 1,58, yıllık % 15,08 oranında yükselmiştir. İşçilik maliyetleri ise aylık % 0,92, yıllık % 35,1 artış göstermiştir. İşçilik maliyetlerinde yaşanan yüksek oranlı artışların, özellikle küçük ve orta ölçekli inşaat firmaların üzerinde ciddi maliyet baskısı oluşturduğunu görmekteyiz. Aynı zamanda malzeme fiyatlarındaki istikrarlı yükseliş, konut ve altyapı projelerinin bütçelerinde revizyonlara gidilmesine neden olabilmektedir. Sektörde, yılın ikinci yarısında enflasyonla mücadeleye yönelik ekonomik tedbirlerin etkisiyle maliyet artışlarının yavaşlaması beklense de, işçilik tarafındaki yukarı yönlü baskının sürmesi öngörülmektedir. “ şeklinde durumu açıkladı. İnşaat maliyetleri artışının görünen maliyetleri kadar görünmeyen maliyetlerinin de olduğunun altını çizen Başkan Yetiştirici, “Sonuç olarak bakıldığında inşaatlarımızın maliyeti her geçen gün bir önceki aylara göre artmaktadır. İnşaatların görünen maliyetleri kadar bir de görünmeyen maliyetleri vardır. Örneğin enerji ve vergilendirme. Bunların da her geçen gün artışta olduğu yadsıtmaz bir gerçektir. Satışlar azalırken, alım gücü düşerken; bu maliyet artışlarıyla bu sektör nasıl ayakta kalacaktır? Üzülerek görmekteyiz ki bazı müteahhitleri konkordato haberleri gelmektedir. Oluşturacak yeni & yapıcı politikalar ve de sektörde yeni açılımları oluşması ile istemeyen durumların önüne geçilmesi mümkün olacaktır. Henüz bu soruların cevapları ve çözümler net olarak yok. Hele hele de bölgemizdeki savaşın ekonomik sıkıntılar doğurabileceği bir dönemde. “ ifadelerini kullandı. Barışın bir an önce tesisini temenni ettiklerini dile getiren Yetiştirici, “Umarız ki barışın sağlaması, reel ekonomik tedbirlerin oluşturulması ve uygulaması bir an evvel sağlanabilir. İnsanlığın hak ettiği barış içinde huzurlu bir atmosfere bir an önce kavuşuruz. Çünkü biliyoruz ki insanlar huzurlu, mutlu bir ortamda olurlarsa; ekonomik iyileşmelerden bahsedebiliriz. Bölgemiz için en yakın zamanda güneşli güzel günleri yaşandığı, çocukları ağlamadığı ve ağlatılmadığı bir dünya dileğiyle.” temennisinde bulundu.