Mevlana’ya ait olduğu değerlendirilen eserler restore ediliyor

Konya’da mutasavvıf ve İslam düşünürü Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin kabrinin bulunduğu, Mevleviliğin merkezi sayılan Mevlana Müzesi’nde Mevlana ve Mevleviliğe ait eserler ile el yazması kitaplar, levhalar, kandiller ve musiki aletleri sergileniyor.

Mevlana’ya ait olduğu değerlendirilen sikke, arakiye (dervişlerin giydikleri, tiftikten yapılmış ince külah) gömlek, cübbe ve seccadeden oluşan 19 eser, titizlikle temizleniyor, bakımları yapılıyor, sergilenmek üzere ısı ve nem dengesi sağlanan özel dolaplarda saklanıyor.

– “19 ayrı kumaşın da kendine göre sorunları vardı”

Mevlana Müzesi Müdürü Naci Bakırcı, AA muhabirine, 2021’de kıyafetlerin restorasyonu için proje başlattıklarını söyledi.

Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı laboratuvarlar ile üniversitelerden de destek aldıklarını anlatan Bakırcı, Marmara Üniversitesinde kumaşların boya analizlerinin yapıldığını, boyar maddelerinin tespit edildiğini dile getirdi.

Bakırcı, önceden tekstil malzemelerinin zararlı böcek ve güvelerden korunması için kimyasal maddelerin kullanıldığını belirterek, “Bu süreçte Mevlana Müzesi’nde üç tane restoratör arkadaş göreve başlamıştı. Bu arkadaşlarımız tekstil ve kağıt uzmanlarıydı. Gerekli raporlar hazırlandı. Kimliklendirmeleri, tespitleri yapıldı. Belgelendirildikten sonra kumaşlarda çalışılmaya başlandı. 19 ayrı kumaşın da kendine göre sorunları vardı. Bir kısmının astarları yıpranmış. Seccade örneğinde olduğu gibi atkı ve çözgüleri bir araya gelmiş, küme halinde olmuş, toparlanmışlardı. Bunların her birisi öncelikle fotoğraflarla belgelendirildi. Yapılacak işler karara bağlandı.” ifadelerini kullandı.

Yaklaşık 2,5 yıl süren çalışma neticesinde 17 kumaşın restorasyonunun tamamlandığına dikkati çeken Bakırcı, “15 tanesi cübbe şeklinde tasarlanan kıyafetler. Bunların bir kısmı, Hazreti Mevlana’nın günlük kıyafetleri olabilir. Bir kısmının da törensel kıyafetler olduğuna inanıyoruz.” dedi.

Müzelerin görevinin koleksiyonlarını zenginleştirmek, korumak ve teşhir etmek olduğunu anlatan Bakırcı, asıl görevlerinin de eserleri gelecek kuşaklara aktarmak olduğunu vurguladı.

– Eserleri koruma amaçlı çelik dolaplar yaptırıldı

Bakırcı, eserlerin bundan sonra daha uzun yıllar korunması amacıyla çelik dolaplar yaptırıldığını söyledi.

“Arkadaşlarımız mevcut kumaşların saçaklarını, atkı ve çözgülerini ayrıştırarak aykırı bir kimyasal kullanmadan, mevcut olanı koruyarak restorasyon dikişleriyle altlarına destekleyici ipek de kullandılar. Tabiri caizse kumaşlar tekrar ete kemiğe büründü, kıyafet oldu.” diyen Bakırcı, geçen yıl ziyaretçileriyle buluşturduklarını anlattı.

Bakırcı, bitkisel süsleme ile karanfil, lale ağırlıklı seccadenin restorasyonuna yeni başlandığını dile getirdi.

– “Öncesi, sonrası hali bizim en sevdiğimiz kısım”

Restoratör konservatör Aliye Ünal da restorasyona başlarken hiçbir işlem yapmadan eseri fotoğrafladıklarını söyledi.

Bozulmaları belgeleyip nasıl çalışacaklarına karar verdiklerini anlatan Ünal, “Islak temizlik gerekiyorsa küçük alanlarda kumaşın veya işlemenin boya verip vermediğini test ediyoruz. Daha sonra adım adım ilerliyoruz. Her gün buraya geldiğimizde yeni bir işe başlıyor gibi heyecanla, şevkle çalışıyoruz. Biz, bitmişini görebiliyoruz. Öncesi, sonrası hali bizim en sevdiğimiz kısım.” ifadelerini kullandı.