KONYA VELİLERİNDEN DEDE MOLLA

Bağrında barındırdığı bir çok ebediyete intikal etmiş Allah dostlarını barındıran kişilerinde bulunduğu övülmüş bir kent, belde-i muhayyere KONYA.
Bugün sizlere Konya’mızın yedi bin yıllık mazisi ile önemli bir tarih beldesi olan Çumra ilçemizin DEDE MOLLA yada DEDEMOĞLU köyü yatırlarından olan bu zatı tanıtmaya çalışacağım. Halk arasında burası Çumra olarak bilinmesi Osmanlı dönemine rastlar.. Rivayete göre Yavuz Sultan Selim bir sefere giderken (Mısır’a) buradaki geniş ovada şiddetli yağmura tutulur. Ordusu çamurdan yürüyemez hale gelir. Yoluna devam etmek zorunda olan padişah ordusuna;“Paçalarınız Çemren!” emrini verir. Bin bir güçlükle ovayı geçmeyi başarırlar. Seferde iken başlarına gelen bu zor günlerin hatırasından dolayı, o günün halini ve yol almanın zorluğundan dolayı, askerler başkalarına burayı tarif ederken, “Çamuriyet” olarak bildiriler. Bu kelime zamanla dilden dile gezip dolaşırken “Çamura” halini daha sonrada bugünkü ÇUMRA biçimini aldığını söylerler.

Buraya bağlı 16 km uzaklıktaki mesafede Dedemoğlu köyünde mefdun ünlü ermişten dolayı, şan ve şöhreti yurdun çeşitli bölgelerine kadar yayılmıştır. Köyün asıl adı “DEDE MOLLA’DIR” Dilden dile konuşula konuşula zamanla DEDEMOĞLU adını almıştır. Köye adını veren ünlü ermiş, yaklaşık olarak Yavuz Sultan Selim devrinde yaşamıştır. Köylülerin anlatılarını dinleyince bu menkibe bizleri efsunlar bir havaya bürür. Padişah Yavuz Selim Mısır seferine giderken kalabalık ordusu ile buranda geçer. Kıratının üzerinde ve ordusunun önünde ilerlerken yolun kenarında tarlada bir ihtiyarın çalıştığını görür. Selam verir. İhtiyar Allah selamını alır ama sanki gelenin kim olduğunun farkında değilmişçesine işi ile meşgul olur. İhtiyarın bu haline hayret eden Yavuz,kendisini tanımadığını zannederek “Baba” der. “Duydun mu, Padişah sefere çıkmış; Mısır’a gidiyormuş,” İhtiyar hayırlı olur, emeline nail ve muzaffer olarak döner; Mevla yolunu açık eyleye der.. Yavuz onun bu teslimiyetine bakarak, olgun, dünya işine olan sınırlı bağlılığına dünyada kalacağı kadar bel bağlamayı şiar edinmiş bir mütevekkil kişi olduğunu anlar. Tutumunun ne olacağını merak ederek. “Dede” der Uzak yoldan geliyorum, Karnım aç;yiyeceğin var mı? Der. İhtiyar; biraz ilerde taşın üzerine yerleştirilmiş tencerede pişmekte olan aşı işaret ederek; “Pilav pişmek üzere, işte orada, karnın doyuncaya kadar ye” der. Yavuz ilave eder, “İyi ama arkamda ordum var onlarda aç” deyince ihtiyar, “Sende ye, askerlerinde yesin, yeter hepinize inşallah” cevabını verir. Sonra sarı öküzlerin ardından sabanına yüklenir. Biraz sonra ordu Sultanlarına yetişir. Yavuz, mola vermeleri emrini verir. Askerler öbek öbek olup yemeğe otururlar. Ak saçlı ak sakallı ihtiyarın pişen pilavı ile başta sultan olmak üzere bütün askerler yer, ama o pilav eksilmez! Herkes ihtiyarın ermiş bir kişi olduğuna inanır ve başta sultan olmak üzere hepsi sırayla ihtiyarın elini öpüp hayır duasını alırlar. Seferlerinden zaferle dönmeleri için dua ve niyazda bulunmasını isterler. Ordu yola çıkar.
Gel zaman git zaman Yavuz galip ve muzaffer olarak Mısır seferinden İstanbul’a dönerken ihtiyar ermişe uğramadan geçmez. Kendisinden bir isteği olup olmadığını sorar. İhtiyar yavaş bir sesle “Mendilimi” der, mendilimi isterim. Sultan bu dilek karşısında duralar, şaşırır.. İlk anda meseleyi anlayamaz. Ama biraz sonra aklına gelir ki, seferde Yavuz kolundan hafif yara almıştı. O sırada yanı başında savaşmakta bir asker koynundan bir mendil çıkararak padişahın yarasını sarmıştı. İşte oradaki bu asker, bu ihtiyardı… Onlar anlatılmazlar yaşanırlar!
Gerek gidilinde ve gerekse dönüşünde gördüğü bu fevkalade halinden dolayı Yavuz Sultan Selim ihtiyarın velayet ve kerametteki yüceliğine payan olmadığını anlar. Onun varlığına hürmeten, o havaliden öşür alınmamasına dair bir ferman çıkartır. Başta o köyün olmak üzere çevrenin halkı, asırlar boyu huzur ve refah içerisinde yaşarlar.
İşte “DEDEMOĞLUNUN” hikayesi böyledir. Köyde yaşayanlar, köy dışından gelenler Dede Mollanın kerametine gönül verenler devalı suretle bu mübarek zatın kabrini ziyaret ederler. Saygılarımla.

Not: Bu arada siz saygıdeğer okurlarımdan aldığım taltif edici güzel dilekleriniz, telefon açıp takdir etmeniz, sosyal medya hesaplarıma yazdıklarınız içinde bende siz gönül dostlarıma cani gönülden teşekkürü borç bilirim.

(yasarbarisik58@hotmail.com)