Artan İsrail saldırıları ve Hizbullah’ın çıkışları Lübnan’da “savaş endişesini” gündemde tutuyor

İsrail, geçen ay Gazze’de varılan ateşkesin ardından Lübnan’daki saldırılarını artırdı. Kasım 2024’te varılan ateşkes anlaşmasını hiçe sayan İsrail ordusu, “Hizbullah’a ait askeri yapıları ve faaliyetleri” hedef aldıklarını öne sürerek Lübnan’ın güneyindeki gerginliği tırmandırıyor.

Silahlarını teslim etmek istemeyen Hizbullah’ın Genel Sekreteri Naim Kasım, 11 Kasım’da “İsrail saldırıları bu şekilde devam edemez, her şeyin bir sınırı var.” şeklinde açıklama yaparak durumdan rahatsızlarını dile getirdi.

Buna karşılık Lübnan hükümeti ise İsrail’i ateşkesi ihlal etmekle suçlayarak ordunun ülkenin güneyinin tümünde kontrolü sağlaması için ABD ve Batılı ülkelerden destek bekliyor.

Lübnanlı emekli Tuğgeneral Naci Melaib, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “İsrail, güneydeki lojistik yapıları, sınır köylerindeki evleri ve Hizbullah’ın üst düzey olmayan mensuplarını hedef alarak Lübnan’daki iç durumu karıştırmayı amaçlıyor.” dedi.

Ülkenin güneyinde ABD’nin onayıyla İsrail baskısı olduğunu dile getiren Melaib, “ABD, Hizbullah’ın silah tehdidi İsrail için ortadan kaldırılmadıkça Lübnan’a herhangi bir Arap veya uluslararası desteğin verilmeyeceğini düşünüyor.” ifadesini kullandı.

Lübnan ordusunun güneyde ve diğer bölgelerde görevini yerine getirdiğini aktaran askeri uzman, Hizbullah’ın içinde yer aldığı hükümetin silahların devlet tekelinde toplanması planına bağlı olduğunu kaydetti.

Lübnan’da silahların devletin tekelinde toplanması gündemiyle 5 Ağustos’ta toplanan Bakanlar Kurulu, orduya “silahların yıl sonuna kadar toplanmasına dair bir plan hazırlama” görevi vermişti.

“Savaşlar arasındaki savaş”
Melaib, İsrail’in Lübnan’da “Hizbullah’la doğrudan çatışmaya girmeden” hedeflerine ulaşmaya çalıştığını söyledi.

Mevcut durumu “savaşlar arasındaki savaş” olarak niteleyen Melaib, Tel Aviv’in “kapsamlı bir kara savaşına girmemek için sınırlı saldırılar düzenlemeye” odaklandığını vurguladı.

Askeri uzman, “geniş çaplı bir savaşın” çıkmasını uzak ihtimal olarak gördüğünü ifade ederek Lübnan, Arap ülkeleri, Fransa ve ABD’nin yürüttüğü diplomatik çabaların güneyde istikrarı sağlamaya yönelik olduğunu aktardı.

Melaib, Hizbullah’ın son dönemdeki sert söylemlerinin ise “İran-ABD müzakerelerinin başarısızlığıyla bağlantılı” olduğunu savundu.

Hizbullah Genel Sekreteri Kasım’ın açıklamalarına dair ise Melaib, “Kasım’ın tehditleri, Cumhurbaşkanı ya da hükümete yönelik bir mesajdan ziyade partinin tabanının moralini yükseltmeye yönelikti.” görüşünü dile getirdi.

“Kapsamlı bir savaş ihtimali düşük”
Emekli askeri uzman Hişam Cabir de “İsrail, Lübnan’a yönelik saldırılarını farklı seviyelerde genişletecek ancak kapsamlı bir savaş ihtimali düşük.” dedi.

Cabir, ayrıca Lübnan’a ait altyapının doğrudan hedef alınmasının “olası olmadığını” çünkü ABD’nin buna izin vermeyeceğini kaydetti.

Askeri uzman Cabir, Vatikan Devlet Başkanı ve Katoliklerin ruhani lideri Papa 14. Leo’nun bu ay sonunda Lübnan’a yapacağı ziyaretin ardından İsrail’in Lübnan topraklarına saldırılarını genişletebileceğini savundu.

Hizbullah lideri Kasım’ın son açıklamalarını “beklenen ve doğal” olarak nitelendiren Cabir, bazı çevrelerin Hizbullah’ın sessizliğini eleştirmeye başlamasıyla hareketin tabanında bir gerginlik oluştuğunu ve bu nedenle Kasım’ın “İsrail saldırılarına yanıt vermeye hazırız” mesajını verdiğini belirtti.

“İsrail’in geniş çaplı savaş başlatabileceğine dair endişeler bulunuyor”
Lübnanlı analist Maysa Abdülhalik de Lübnan’da silahların devletin tekelinde toplanmasına yönelik planın uygulanmasının yavaş ilerlemesinin ABD ve İsrail’i memnun etmediğini ve bu nedenle “İsrail’in geniş çaplı bir savaş başlatabileceğine dair endişelerin” bulunduğunu kaydetti.

Abdülhalik, ayrıca “özellikle İran-ABD ilişkilerine dair bölgesel gelişmelerin, Tahran’ın talep etmesi halinde Hizbullah’ı çatışma kurallarını değiştirmeye yöneltebileceğini” ifade etti.

Ateşkes anlaşması
İsrail, Ekim 2023’te Lübnan’a yönelik saldırı başlatmış, Eylül 2024’te bu saldırı geniş çaplı bir savaşa dönüşmüştü. Savaşta 4 binden fazla kişi hayatını kaybetmiş, yaklaşık 17 bin kişi yaralanmıştı.

Kasım 2024’te Hizbullah ile İsrail arasında sağlanan ateşkes anlaşmasına rağmen İsrail’in ateşkesi 4 bin 500’den fazla kez ihlal ettiği ve bu ihlaller sonucunda yüzlerce sivilin öldüğü ve yaralandığı bildirilmişti.

İsrail, ayrıca son savaşta Lübnan’da ele geçirdiği 5 tepeyi hala işgal altında tutarken, onlarca yıldır elinde bulundurduğu bazı bölgelerdeki varlığını da sürdürüyor.