Ekosistemin ilkel canlıları: Mantarların doğadaki rolü

Mantarlar, özel hücre duvarlarıyla bitki ve hayvanlardan ayrılarak doğadaki ekolojik dengenin özgün bir parçasını oluşturur. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Namık Kemal Yücel, bu özgün organizmaların biyolojisi ve ekosistemdeki önemi hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Dr. Yücel, “Yeşil rengini veren klorofil pigmentinin bulunmaması sebebiyle kendi besinlerini üretemeyen mantarların, ihtiyaç duydukları besinleri doğadaki organik materyalleri ayrıştırarak hazır elde ettiğini biliyoruz. Aynı zamanda bitkilerden farklı olarak mantarlar, üremelerini tohum yerine sporlarla yapar. Bu sebeple mantarları ‘doğada kendi döngüsünü tamamlayan ilkel canlılar’ olarak tanımlıyoruz,” ifadelerini kullandı.

DOĞADAKİ KONUMU VE KULLANIMI

Mantarların doğal ortamındaki gelişimi için organik materyal, uygun sıcaklık ile yüzde 70 civarında nem gereklidir. Doğal çeşitlilikte Akdeniz Bölgesi’nin önde olduğunu dile getiren Dr. Yücel, ticari yetiştiricilikteki üretim oranlarını da paylaştı. Buna göre üretimin yaklaşık yüzde 70’ini beyaz şapkalı kültür mantarı, yüzde 30’unu ise istiridye mantarı oluşturuyor.

DOĞADAN GELEN HAMMADDE

Mantarların besin olarak tüketiminin dışında kalan kullanım alanları da oldukça geniş. Dr. Yücel, mantarların peynir (rokfor), hamur mayası üretiminin dışında; çeşitli sanayi kollarında da endüstriyel ham madde olarak kullanıldığını belirtti. Tıbbi kullanımlarla ilgili olarak ise mantarların antibiyotik (penisilin) üretiminde hayati rol oynadığını, ayrıca çoğunlukla kanser hastalarının takviye olarak kullandığı reishi (ganoderma) mantarının bilinen en önemli tür olduğunu sözlerine ekledi.

ZEHİRLENME BELİRTİLERİ VE İLK MÜDAHALE

Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Tıp Araştırma Görevlisi Semih Göral, zehirlenme belirtilerinin mantar türüne göre değişebileceğini kaydederek, karın ağrısı, halüsinasyon, baş dönmesi, hatta karaciğer veya böbrek yetmezliği gibi ciddi sonuçlara yol açabileceğini aktardı.

İlk müdahalenin önemine dikkat çeken Göral, “Hastalar mutlaka vakit kaybetmeden acile başvurmalı. Tansiyon ve vital bulgular değerlendirildikten sonra gerekirse adrenalin uygulanır, ardından kan testleriyle karaciğer ve böbrek fonksiyonları kontrol edilir,” dedi.