AYM’den teknik altyapısı bulunmayan geliştirme alanlarının altyapı bedellerine ilişkin iptal kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM), teknik altyapısı bulunmayan geliştirme alanlarına yapı ruhsatı alınabilmesi için altyapı bedelinin yüzde 25’inin peşin ödenmesi, geri kalanının 6 ay içinde ödenmesi düzenlemesini iptal etti.

Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi, yargılamasına baktığı bir davada, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “parselleri hizasına rastlayan ve yönetmelikte belirtildiği şekilde hissesine düşen teknik altyapı bedelini yüzde 25 peşin ödeyerek, geri kalan yüzde 75’ini altyapı hizmetinin ilgili idaresince tamamlanacağı tarihten itibaren en geç 6 ay içinde ödemeyi taahhüt edenlere de” bölümünün Anayasa’ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptal isteminde bulundu.

İstemde, gelişme konut alanlarında yapı ruhsatı almak isteyen kişilere resim ve harç benzeri mali yükümlülük getirilirken söz konusu mali yükümlülüğün miktarının hangi idarelerce nasıl belirleneceğinin yasal düzenlemede ortaya konulmadığı, yönetmelikle düzenlenmesinin öngörüldüğü, bunun Anayasa’ya aykırı olduğu belirtildi.

Başvuruyu görüşen Yüksek Mahkeme, anılan düzenlemenin iptaline, iptalin 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti.

Kararın gerekçesinden
AYM’nin kararında, iptali istenen düzenleme kapsamında teknik altyapı bedelinin, “yolu, pis su ve içme suyu şebekeleri gibi teknik altyapısı tamamlanmamış geliştirme alanlarında yapı ruhsatı talebinde bulunanlardan altyapı hizmetlerinin yapılmasına karşılık olarak alındığı” belirtildi.

Söz konusu bedelin nasıl belirleneceğinin, iptali istenen düzenlemede yer almadığına işaret edilen kararda, “Her ne kadar kuralda yapı sahiplerinin yönetmelikte belirtilen şekilde hisselerine düşen bedeli ödeyeceği belirtilmişse de anılan hususun bedelin kanunla belirlendiğinin kabulü için yeterli olmadığı açıktır.” değerlendirmesine yer verildi.

Düzenlemede yer alan sunulacak kamu hizmetinin bedelinin miktarı konusunda da bir düzenleme yapılmadığı, buna ilişkin bedellerin “yönetmelikle” hizmeti verecek idareye bırakıldığı aktarılan kararda, şunlara yer verildi:

“Kuralda, teknik altyapı bedelinin hesaplanmasına ilişkin olarak herhangi bir ölçüt belirlenmeden, yürütme organına sınırları ve kapsamı belirli olmayan bir yetki tanınmasının mülkiyet hakkının kanunla sınırlanması ilkesiyle bağdaşmadığı sonucuna varılmıştır. Anayasa Mahkemesi, açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.”