İsmail Detseli 80. Yaş gününde Aydınlar Ocağı’na konuk oldu

Şair yazar İsmail Detseli’nin 80 yıllık ömründe Konya kültürüne, folkloruna önemli katkılar verdiğini de kaydeden Güçlü “Bu değerli hizmetlerinden ötürü kendisine teşekkür ediyor; dinlemek, anlamak ve anmak için teşrif eden davetlilere teşekkür ediyorum” diyerek sözlerini tamamladı.

Daha sonra kürsüye gelen şair yazar İsmail Detseli 80.yaş günü münasebetiyle vefa programı düzenleyen Konya Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü ve yönetim kurulu ile katılımcılara teşekkür ettikten sonra 1945 yılında Kilistra’da dünyaya geldiğini, köy hayatından sonra İzmir, İstanbul ve Ankara’da çeşitli işlerde çalıştıktan sonra Konya’ya döndüğünü anlattı.

Çocukluk yıllarında bazı zengin ailelerin evlerinde haberleşme ve eğlence cihazı olarak sadece radyo bulunduğunu, kendilerinin ise her zaman radyo dinleme imkânı bulamadıklarını anlatan Detseli “Duyduğum türküleri, büyüklerimden dinlediğim masalları unutmazdım. Zaman içinde epey masal bilen biri oldum” dedi.

Köylerinde o tarihte ilkokul bulunduğunu ve dördüncü sınıf öğrencisiyken tek kişilik Keloğlan piyesi oynadığını anlatan Detseli “Çocuklar o yıllarda erken yaşlarda sorumluluk sahibi olmayı öğrenirdi. Ben daha on-on bir yaşlarımdayken merkeple Konya’ya gelir evimizin alışverişlerini yapardım. İlkokulu bitirince de köyümüzde üç dönem çobanlık yaptım. Biz çarıktan Sille lastiği ayakkabıya geçişi yaşayan nesiliz” diye konuştu.

Sülalesi hakkında bilgiler de veren Detseli “Dedemin 1304 doğumlu ilk oğlu Osman emmim Yemen’de şehit düşmüş. İkinci oğlu İsmail ise Medrese eğitimi gördüğü yıllarda kış günü köye izinli giderken düşüp ayağını kırmış ve iyileşemeden vefat etmiş. Köyümüzde harap yıllarından, bilinen seksen kadar şehit vardı ama köy nüfus kütüğü kayıtlarında sadece dört hanımın şehit maaşı aldığı yazılıydı. Annemin Abdullah isimli amcası da Çanakkale savaşlarında şehit düşmüş” dedi.

Geçim darlığı sebebiyle henüz 15 yaşındayken İzmir’e giderek gurbetçi olduğunu kaydeden Detseli, “O yıllarda futbola ben de çok düşkündüm ve Galatasaraylı milli futbolcu Metin Oktay ile Konyalı meşhur sanatçı Rıza Konyalı çalıştığım lokantanın misafirleri arasındaydı. Onlarla böyle tanıştık. Bu arada babamın tedaviyle ilgilenmek için Konya’ya geldim. Sonra Ankara’ya gittim ve kısa süre orada lokantada çalışırken merkep ile de tatil günleri seyyar yağ ve sabun satışı yaptım. Sonraki yıllarda Başbakan olan Bülent Ecevit ile de bizim lokantaya geldiği yıllarda tanıştık. Bahşiş konusunda cömertti” diyerek sözlerini sürdürdü.

1964-65 yıllarında hemşerilerinin çok olduğu İstanbul’a giderek çalışma hayatını aynı usulle sürdürdüğünü anlatan Detseli “Asker oldum ve çavuş rütbesi verdiler. Talimgâhta birinciydim ve kolum kırılınca üç ay hava değişimi izni kullandım. Birinci Kıbrıs hadisenin çıkması nedeniyle biz de 26 ay askerlik yaptık. Askerden sonra tekrar İzmir’e gittim ve DYO boya fabrikalarında çalıştım. 1968 sonlarında bir daha İstanbul giderek seyyar yağ, sabun ve zeytin sattım. 1970’de köye döndüm ve evlendim. 1973 yılında yine yağcılık yapmak için kısa süren Ankara’ya gittim. Oradayken babamın hasta olduğu haberi geldi ve döndüm; meğer vefat etmiş. Artık ailemin yanında olmalıydım ve gurbet defterini kapattım” dedi.

Köye döndükten sonra, eli kalem tutan biri olarak Köy İhtiyar Heyetinde yer alıp sekiz yıl hesap işlerini takip ettiğini ve köye hizmet gelmesine katkıda bulunduğunu kaydeden Detseli “1976’’da üç ortak damperli kamyon aldık ama kısa zamanda satıp o işten kurtulduk. Köy işleri zor gelince ce 1978’de Konya’ya göç ettim. 1986’ya kadar uzun yol şoförlüğü, pazarcılık ve çeşitli işlerde çalıştım. Köye hizmet aldığımız yıllarda tanıştığımız idarecilerin teşviki ile 1986 yılında Türkiye Elektrik Kurumunda Şoför olarak çakışmaya başladım. Buradaki görevim nedeniyle epeyce köy gizdim ve oralardan dinlediğim masal, hikâye, manileri zihnime yazdım. 1994 yılında beş bin çalışma gününü dolduranlar emekliye sevk edilince ben de kendimi yazıya verdim” diyerek devam etti.

İlkokul mezunu olmasına rağmen kültürün içinde bir ateş olduğunu ifade eden Detseli “Yazmaya Hakimiyet gazetesinde başladım. Sonra Memleket, Yenigün ve Yeni Konya’da yazdım. İlk kitabım 2004 yılında yayınlandı. 2010 yılında da ikinci kitabım çıktı. 2023 yılında iki kitap birden yayınladım. Bu arada çeşitli televizyon kanallarında programlara katıldım. Konya Büyükşehir Belediyesi’nin ‘Bana Konya’yı Anlat’ projesi kapsamında değerli kültür adamı hemşerim Hakkı Biçer hayatımı anlatan bir kitap kaleme aldı ve basıldı. Pandemi döneminde köy kayıtlarından, Halil İbrahim Çelik hoca ile dijital kopya aldık. Neticede şehitlerimiz ve aile lakapları üzerine bir çalışma yaptım” diyerek konuşmasını tamamladı.

Program sonunda Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü’nün kitap ve belge takdim ettiği şair yazar İsmail Detseli ‘ye bir de doğum günü sürprizi yapıldı. Aydınlar Ocağı Başkan Yardımcısı Mustafa Sinan Ümit’in hazırladığı pastayı oğlu Fatih ile kestikten sonra kitaplarını imzaladı.