Mevsimlik işçilere koruma kalkanı!

Mevsimlik işlerin yoğunluk kazandığı şu günlerde belirli süreli sözleşmeler yine gündemde. Belirli süreli sözleşmeler, sürenin sonunda kendiliğinden sona erdiğinden, kural olarak iş sözleşmesinin fesihle sona ermesine bağlanan birçok hakkın kullanılmasını engeller. Sözleşme kendiliğinden sona erdiğinden çalışan kıdem tazminatına hak kazanamaz ya da çalışan sona ermenin geçerli olmadığını iddia ederek işe iade talep edemez. Bu nedenle, belirli süreli sözleşmelerin yapılması birtakım şartların varlığına bağlanmıştır. Süreli sözleşmeler nasıl yapılabilir? İş Kanunu’na göre, belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak belirli süreli sözleşme yapılabilir. Yapılan işin niteliği belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilmesi için önem taşıyor. Milliyet'ten Cem Kılıç'ın yazısına göre; örneğin, mevsimin veya sezonun ne kadar sürdüğü bilinebileceğinden, mevsimlik işlerde belirli süreli sözleşme yapılabilir. Fuar organizasyonları, dönemsel tarım işleri, turizm sezonuna bağlı işler belirli süreli sözleşme yapmaya uygun işlerdir. Borçlar Kanunu’na tabi çalışanlar için ilk defa yapılacak olan belirli süreli sözleşmelerde objektif neden zorunluluğu öngörülmemiş, herhangi bir nedene bağlı olmaksızın belirli süreli sözleşme yapma hakkı getirilmiştir. Belirli süreli sözleşmenin ilk kez yapılmasında, Borçlar Kanunu’na tabi çalışan işçilerle, İş Kanunu’na tabi çalışan işçiler arasında farklılığa gidilmiştir. Süreye bağlanmalı Belirli süreli iş, iş sözleşmesi yapıldığı sırada işin ne kadar süreceğinin bilindiği veya bilinebildiği iş olmakla birlikte taraflar da sözleşmeyi süreye bağlamış olmalılar. Yargıtay’a göre, “Belirli süreli iş sözleşmesinden söz edilebilmesi için sözleşmenin açık veya örtülü olarak süreye bağlanması ve bunun için objektif sebeplerin varlığı gerekir. İşçinin niteliğine göre sözleşmenin belirli ya da belirsiz süreli olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.” Örneğin bir iş mevsimlik iş olabilir fakat taraflar işçinin mevsim sonunda da çalışmaya devam etmesine karar vermiş olabilirler. Bu durumda sözleşme belirli süreli değildir.