Konya Teknik Üniversitesinde binalarda hasarlı kirişler için 'çelik dikiş' tekniği geliştirildi

KTÜN Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Musa Hakan Arslan, Doç. Dr. Ceyhun Aksoylu, doktor öğretim üyesi İbrahim Hakkı Erkan ve yüksek lisans öğrencisi Salah Alshlash, betonarme kirişlerin onarım ve güçlendirmesi için bir proje üzerine çalıştı.

Fakültenin Yapı ve Mekanik Laboratuvarı'nda yürütülen çalışma sonunda kirişlerin kısa sürede ve düşük maliyetle güçlendirilmesine imkan sağlayan bir teknik geliştiren Arslan ve ekibi, bu çalışmanın patentini de aldı.

Doç. Dr. Aksoylu, geliştirdikleri yöntemde güçlendirilmesi istenen kirişlerde çelik çubuklarla adeta dikiş yapıldığını söyledi.

Betonarme elemanların güçlendirilmesinde farklı tekniklerin kullanıldığını aktaran Aksoylu, bunların içinde maliyeti en uygun olanının geliştirdikleri yöntem olduğunu bildirdi.

- Kirişler çelik zımbalarla güçlendiriliyor

Aksoylu, Türkiye'de riskli binaların sayısının fazla olduğuna dikkati çekerek, "Türkiye'de 2000 yılı öncesi yapıların önemli kısmının deprem açısından riskli olduğu bilinmektedir. Binaların yıkılıp yapılması zaman ve maliyet açısından ciddi problem. Bazı binaların da hızlı şekilde güçlendirilmesi gerekiyor. Bulduğumuz patentli güçlendirme yöntemi, bu soruna çözüm üretmek için tasarlandı. Bu teknik, çok basit bir uygulama. Çelik çubuklarla binadaki kesme yönünden zayıf dediğimiz kiriş elemanlarını matkapla deliyoruz. Epoksi (yapıştırıcı kimyasal reçine) ile doldurduğumuz bu delikleri, mekanik dikişle kirişin iki tarafından zımba gibi yapıştırıyoruz." diye konuştu.

Amaçlarının bu yöntemi, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine dahil etmek olduğunun altını çizen Aksoylu, şunları kaydetti:

"Mühendislerin bu sistemle binaların güçlendirmelerini sağlamayı istiyoruz. Çalışmalar sürüyor. Mekanik dikişin dayanıma ne kadar katkı sağladığını da test ediyoruz. Bunu belirledikten sonra formüle edeceğiz ve insanların kullanımına sunacağız. Yaptığımız uygulama ile optimum tasarımı bulmaya çalışıyoruz. Mekanik dikişi çok fazla attığımızda kirişte hasarlar oluyor. Dayanımda azalmayı beraberinde getiriyor. Bunu da istemiyoruz. Yaptığımız projede, 'optimum tasarım ne olmalı' bunun cevabını arıyoruz. 'Her yapı için mekanik dikiş ile güçlendirme yapılabilir' demek doğru olmaz. Şu an farklı üniversitelerle ortak çalışmalarımız var. Sadece kirişler üzerine güçlendirme yapıyoruz."

- Mekanik dikiş tekniği uygulamada mühendislerin beğenisini aldı

Aksoylu, deprem testlerinin sürdüğüne işaret ederek, "Deprem yükleri altında nasıl bir etki gösterecek, bunlara bakıyoruz. Mekanik dikiş tekniğini her platformda anlatıyoruz. Bu yöntemin en kısa sürede yönetmeliğe dahil olacağına inanıyorum. Bilimsel yayınlarımız artarak devam ediyor. Bu yöntem dünyada ilk." ifadelerini kullandı.

Doktor öğretim üyesi İbrahim Hakkı Erkan da yüksek lisans teziyle geliştirilen yöntemin Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillendiğini söyledi.