Bingöl Depremi

Ülkemizdeki yapı stoğunun yetersizliği son dönemde yaşadığımız Elazığ-Malatya ve dün de Bingöl’de meydana gelen depremle tekrar ortaya çıktı. İnşaat Mühendisliği açısından yıkıcı statüye bile girmeyen bu tür depremlerde can ve mal kayıplarının yaşanması hepimiz açısından üzücü ve düşünülmesi gereken bir konudur. Her zaman olduğu gibi deprem bilimi ile de uğraşan Jeoloji ve Jeofizik Mühendisleri televizyonlarda boy gösterecek, olması kaçınılmaz depremlerin olası büyüklükleri hakkında konuşacaklar, gelecek tahminleri yapacaklar. Çok önemli olan yapı güvenliğinin sorgulanmasına ve yapılması gerekenlerin neler olduğu konuşulmasına sıra gelmeden gündem değişecek ve bir sonraki depreme kadar bu konuda hiçbir çalışma yapılmayacak. Depreme hazır bir ülke için yapılması gerekenler ise oldukça kolay! Devletimizin elinde İmar Barışı ile bir yapı envanteri oluştu. Öncelikle İmar Barışı için başvuruda bulunan ve depremselliği yüksek bölgelerdeki yüksek katlı yapılardan başlamak üzere tüm yapıların deprem etkilerine karşı dayanıklılığının ortaya çıkarıldığı performans analizlerinin yapılması zorunlu hale getirilmelidir. Deprem etkilerine karşı dayanıksız yapıların öncelikle güçlendirilmesi, eğer güçlendirme ekonomik değilse yıkılarak yeniden yapılması devlet teşviki ile sağlanmalıdır. Kamuya ait binalar ile kontrolsüz şekilde imalatı tamamlanmış cami, yurt, kurs vb yapıların da detaylı şekilde incelenerek ilgili performans kriterlerine uygunluğunun kontrolü de ivedilikle sağlanmalıdır. Bu sayede yapı envanteri güvenli yapılardan oluşmaya başlayacak ve sonuçta deprem hasarları en aza indirilecektir. Yeni yapılacak yapıların ise uygun zeminde, doğru projelendirilmesi ve her aşamasında uzman kişiler tarafından titizlikle kontrol edilmiş olması yeterlidir. Ülke olarak projelendirme ve yapım aşamalarındaki özensizliğin ve vurdumduymazlığın sonuçlarını her deprem sonunda yaşamak zorunda değiliz. Ülkemizde bu çalışmaları yapacak kaliteli teknik personel fazlası ile bulunmakta olup, siyasi iradenin alacağı bir karar ile kolayca bu çalışmalar yapılabilir. Depremin değil, yetersiz özellikteki zemin üzerinde, projesiz ya da yeterli teknik destek alınmadan ve yapım aşaması uzmanlar tarafından denetlenmemiş yapıların can ve mal kaybına yol açtığı gerçeğini göz ardı etmeden gerekli çalışmaların yapılması, hem kısıtlı kaynaklarımızın doğru kullanımını, hem oluşan can ve mal kayıplarını önleyecektir. Doğa olaylarının afete dönüşmesinin sebebi doğa değil, gerekli hassasiyeti göstermeyen bizleriz. Sağlıcakla kalın. Dr.S.Kamil AKIN KTO Karatay Üniversitesi Öğretim Üyesi İMO (İnşaat Mühendisleri Odası) Konya Şube Başkanı )