Akaryakıtta zam fırsatçılığı! Peşine düştüler

Maliye Bakanlığı’nın petrol fiyatlarında ve kurdaki oynaklığın akaryakıt fiyatlarında aşırı yükselişini önlemek için getirdiği eşel mobil sistemi vatandaşları rahatlattı. Maliye Bakanlığı’nın artışlar sonrası ortaya çıkan farkı ÖTV indirimi şeklinde düzenlemesini fırsat bilen ithalatçı akaryakıtçılar ise uygulama öncesi yapılmayan 36 kuruşluk zammın peşine düştü. Firmalar yapılmayan zammın 11 milyonluk yük olduğunu söyledi. Maliye Bakanlığı, 17 Mayıs’tan itibaren, akaryakıt üzerinden alınan özel tüketim vergisinde (ÖTV) eşel mobil sistemine geçerek bu tarihteki ÖTV tutarlarını tavan olarak belirledi. Böylece yeni sistemle vergilerin aşağı inmesinde sınır olmuyor. Ama akaryakıt fiyatlarındaki artışlar yukarı giderken de 17 Mayıs tarihindeki ÖTV tutarları hiçbir şekilde aşılamıyor. İTHALATÇI İNDİRİMİ YANSITMIYOR Akaryakıt firmaları ise Maliye Bakanlığı’nın getirdiği eşel mobil sistemindeki ÖTV indirimini özellikle akaryakıt ithalatçılarının fiyatlara yansıtmadığından şikayet ediyor. Akaryakıt fiyatlarında bir süre önce gelen fiyat farklarının yansıtılmamasının oluşturduğu bir yük bulunduğunu dile getiren dağıtımcı firmalar, ÖTV indirimi uygulamasına rağmen TÜPRAŞ ve EPDK’nın zamları yaptırmadığını iddia ediyor. Bu kapsamda geçtiğimiz hafta benzinde 23, motorinde 25 kuruş şeklinde gelen zam ÖTV indirimi yapılarak yansıtıldı. Ancak halen 16-17 kuruş oranında da bir zammın gelmesi gerektiğini anlatan sektör, böylece toplamda yaklaşık 43-45 kuruşluk bir zammın yapılması beklentisinin olduğunu belirtiyor. Zammın engellenmesiyle akaryakıt dağıtım firmalarının zararlarını bayisi olan firmalara yansıttıkları dile getiriliyor. İTHALATÇI ZAMMI EPDK ÖNLÜYOR İDDİASINDA Yapılacak zammın eşel mobilden dolayı ÖTV’den indirilecek olmasına rağmen ithalatçı firmaların zammın TÜPRAŞ ve EPDK tarafından yaptırılmadığını iddia eden bayiler, “TÜPRAŞ’tan almayıp ithalat yapan firmalar var. Dolardan dolayı maliyetleri yükseliyor. Doğal olarak bunu tavan fiyata uygulayamadıkları için bayilerinin fiyatlarına yansıtıyorlar. Bayilerin toplam karı 45-50 kuruş iken, dağıtıcı firmalarla minimum yarıya bölüşülmesi kararlaştırılmıştı. Şimdi kalan yarının da yarısı gidiyor. Elimizde 12 kuruşluk bir kar kalıyor” dediler. FİYATLAR SERBESTÇE BELİRLENMEYE BAŞLADI Yaşanan bu gelişmeler karşısında ithalatçı akaryakıt dağıtım firmalarından bazılarının kar marjlarının düşmesinden dolayı, akaryakıt fiyatlarını da istedikleri gibi belirlemeye başladıkları dile getiriliyor. Bazılarının ise kar marjlarını artırmak için bayiye kalan miktardan da almaya başladıkları belirtiliyor. Bayiler ise akaryakıt fiyatlarının serbestçe belirlendiği bir durumun ortaya çıktığını dile getiriyor. Bayiler, “Sanki EPDK fiyatları serbest bırakmış gibi bir durum var. Yani zamları ÖTV’den düşürüyoruz. İsteyen akaryakıt ana dağıtım firması fiyatları indirsin, isterse indirmesin gibi bir durumla karşı karşıyayız” değerlendirmesi yaptı. ZAM, DOLARDAKİ GEVŞEME RAHATLATTI Bu arada, önceki gün akaryakıt fiyatlarına 8 kuruş oranında gelen zammın, sistem üzerindeki yükün bir kısmını ortadan kaldırdığı belirtiliyor. Ayrıca motorin fiyatlarında uluslararası piyasalarda yüzde 4’e yakın oranda bir düşüş olmasının da eşel mobil öncesi sistemdeki zam yükünü düşürücü ilave bir etki oluşturduğu kaydedildi. Tüm bunlar sayesinde akaryakıt fiyatları üzerinde olan 32 kuruşluk eşel mobil öncesi oluşan ve zam olarak yansıtılmayan yükün 8 kuruşu ÖTV ile karşılandı. Kalan 25 kuruşluk kısmı da hem motorin fiyatlarında hem de döviz kurundaki gerileme nedeniyle 10-12 kuruşluk zam yükü azaldı. Geriye 12 kuruşluk yapılmayan zam farkının yükü kaldı. 3,1 MİLYAR TON İTHAL EDİLİYOR Öte yandan ithalatçıların getirdiği akaryakıt türevleri miktarı, ithalatçı sayısına bakıldığında rakamların çok ciddi olduğu görüldü. Bu kapsamda geçtiğimiz mart ayında 22 firma 3 milyar 91 milyon ton akaryakıt ithal etti. Bu miktarın 1.3 milyar tondan fazlası ham petrol olurken, 1.3 milyar tonunu motorin türleri oluşturdu.