KONYA KALESİ HAKKINDA

Değerli okurlarım, bugün sizlere şimdi sadece birkaç fotoğrafı bulunan Konya Kalesi hakkında bilgi vermeye çalışacağım. Konya geçmiş dönemlerde birçok kavime ev sahipliği yapmış bir belde-i muhayyere kenti olmuş, İpek Yolu gibi dönemin ticaret merkezinin de geçtiği bir şehir idi.

Konya İç Kalesi:
Selçuklular ve Karamanoğulları’na başkentlik, Osmanlılara eyalet ve vilayet merkezliği yapan Konya, vaktiyle iki kat kale ile sarılmış müstahkem bir şehirdi.
Evliya Çelebi; Konya Kalesi’nin Yunan kaynaklı Yenvan Tarihi’nin sahibinden nakille, ilk olarak Nişan Oğlu Aleksander Oğlu Harkılan tarafından yaptırıldığını, kalenin daha sonra Hz. Ömer ile mektuplaşmış olan meşhur Kayser’in (Herakliyus) tamir ettirdiğini ve nihayet üçüncü bânisinin de Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad olduğunu yazar. Kimi tarihçilere göre kalenin üçüncü bânisi Sultan II. Kılınçarslan, dördüncü bânisi de I. Alaaddin Keykubad’dır. Buna göre I. Alaaddin, M. 1221 yılında Konya Dış Kalesi’ni, aynı tarihlerde de İç Kale’yi yaptırmıştır. (Konu oldukça karmaşık görünüyor.)

Kimi kayıtlara göre de, Kılınçarsan’ın yaptırdığı bu kale harabe haline gelince, Alaaddin Keykubad yeniden yaptırmıştır. Kalenin hendek genişliği 20, kale duvarının yüksekliği 30 arşın idi. (1 arşın=68 cm. olduğuna göre hendek genişliği yaklaşık 13 metre, duvar yüksekliği de 20 metre oluyor). Kalenin 12 kapısı ve her birinin kasır şeklinde kuleleri bulunuyordu.
Evliya Çelebi zamanında Konya İç Kalesi tamamen sağlam durumdaydı. İki yüzyıl kadar evvel, bölgeyi gezen yabancı seyyah Charles Texier’e göre de, Alaaddin Tepesi’ni kuşatan iç kale ile dış kaleler ayaktadır. Ancak zamanla İç kale, dış kaleden daha önce yıkılmış, yok edilmiştir. Konya Kaleleri hakkında verdiği uzun bilgileri özetlemeye çalıştığım Tarihçi İ. Hakkı Konyalı, “kendi çocukluğunda Selçuklu Sarayı’nın birkaç yüz metre ilerisindeki bir evde doğduğunu ve iç kalenin muntazam kesme taşlarla yapılmış duvarlarını ve İnce Minare’ye doğru devam eden hendeği bildiğini fakat bunların yıktırıldığını” söyler.
Alaaddin Tepesi’nin kuzeyinde yer alan Şazibey Akcami’nin karşısındaki kale duvarlarının yıkımı sırasında tepenin eteğindeki toprakların altından Roma devrine ait bir hamam çıktığını, kitabesinin ise Şerafettin Camii’nin kuzeyindeki bir çeşmenin önüne konulduğunu fakat çeşmenin yıkımında bunun yok edildiğini ilave eder.

Konya Dış Kalesi:
Konyalı’nın yazdığına göre, Kalenin kuşattığı alanı bugünkü durumuna göre verirsem Dış Kale;
Şimdiki Numune Hastanesi’nin (eskiden bunun yerinde Guraba Hastanesi varmış) bulunduğu yerden başlayarak Zindankale’ye (Mareşal Mustafa Kemal İlköğretim Okulu civarı) gelir; oradan Sadreddin Konevi Camii’nden Konya Lisesi’ne doğru doğuya kıvrılarak Söylemez Konağı önüne (Yeni Balık Hali) ulaşır; Sahip Ata külliyesinin kuzeyinden geçerek Ağaç Pazarı’na uzanır; buradan kuzeye Kapı Camii’ni dışarıda bıraktıktan sonra Akif Paşa İlkokulu civarına; buradan İsmet Paşa İlkokulu’nun solundan devam ederek hapishanenin güneyindeki eski Gazaros’un Bahçesi’nden (Beş Yol), hastane arkasına varır.
Dış Kale 170 yıl kadar öncesine kadar tamamen ayaktadır. Hükümet konağı, kale duvarından sökülen taşlarla yapılmıştır.

Dış Kale’nin 12 kapısı şunlardır:
1) Ertaş Kapısı: Numune Hastanesinin bulunduğu yerdedir. Sultan Alaaddin’in Emirlerinden Zevvak=Çeşnigir tarafından yapılmıştır.
2) Halkabegûş Kapısı: Kalenin kuzey tarafında, Kız Öğretmen Mektebi Caddesinin Hapishane caddesine çıktığı yerdedir. (Şimdiki Rektörlük binası civarı).
3) Aksaray Kapısı: Doğu kapısıdır. (Şimdiki Bab-ı Aksaray Mahallesi, Mevlana Türbesi civarı)
4) Telli Kapı: Doğuya açılan kapılardan biridir. Önünde Kapı Camii olduğundan cami bu adı almıştır.
5) At Pazarı Kapısı
6) Deri Kapısı: Güney kapılarındandır. At Pazarı’ndan Baruthane’ye giden yolun karşısında idi. Diğer adı Şam Kapısı’dır. (Eski Dericiler Hanı civarı)
7) Demir Kapı: Eski Larende Caddesi civarı.
8) Larende Kapısı: Güney kapılarının en meşhurudur. Sahip Ata Camii’nin tam karşısından yer almaktaydı.
9) Meram Kapısı: Meram yolu üzerindeydi.
10) Yapılı Kapı-Eski Kapı: Amberreis Camii’nin karşısında, Konya Lisesi’nin bulunduğu yerdeydi.
11) Çeşme Kapısı: Batıya açılan kapılardan biridir. Sadreddin Konevi Camii’ye giden yolda, İmam Bagavi Türbesi’nin karşısında idi.
12) Sille Kapısı: Zindankale ile Tac el-vezir Türbesi’nin arasından kuzeybatıya, Sille yoluna açılan kapı idi.
Not: Konya’nın simgesi olmuş Konya Kale kalıntısı üstündeki ŞEMSİYE yıkılıp yerine yapılmaya çalışılan yapının aslına uygun yapılması gereğinin inancındayım. Saygılarımla..

Faydalanılan Kaynak: wow TURKEY Muammer Ulutürk