Vaatler vatandaşta nasıl karşılık buluyor?

Türk halkı 7 Haziran seçimlerinde hiçbir partiye tek başına iktidar olma hakkını vermedi. Liderler arasındaki görüşmeler sonuç vermeyince koalisyon ihtimali de ortadan kalktı ve tekrar sandık başına gidilmesi kararı alındı. Şimdi gözler, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin belirleneceği 1 Kasım’a çevrildi. Kritik tarih yaklaştıkça siyaset arenasının ateşi de yükselmeye başladı. Bugünlerde siyasileri ya da aday adaylarını görmek, haliyle daha da kolaylaşıyor. Çünkü siyasetçiler yeniden meydanlara inmeye başladı. Tabi süre sınırlı olunca miting sayısı önceki seçimler kadar olmayacak. Genel başkanlar, kritik gördükleri illerde halkla buluşacak, oy isteyecek. SEÇMEN, VAATLER İÇİN NE DİYOR? Seçmenin oyunu alabilmek için çabalayan siyasiler, vaatlerini sıralamaya başladı. Propagandaların temelini ekonomik vaatler oluşturuyor. Siyasi partiler, seçim beyannamelerinde geniş yer ayırdıkları işsizlik ve yoksullukla mücadele için asgari ücretin artırılması, emekli maaşlarının yükseltilmesi ve mazot ücretlerinin düşürülmesi gibi pek çok vaatte bulunuyor. Liderler meydanlarda ‘kaynak’ tartışması yapadursun, ekonomik göstergelerdeki olumsuz tablo her geçen gün daha da belirginleşiyor. Peki, Türk halkı bu vaatleri gerçekçi buluyor mu? Seçim sonrası için nasıl bir ekonomik tablo bekleniyor? VAATLERDE ÖNCELİK EKONOMİ AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu, asgari ücretin 1300 TL olacağını, yapılan işin tehlikesine göre de ücrette farklılaşmaya gidileceğini söyledi. AK Parti, 7 Haziran'daki seçim öncesinde asgari ücretle ilgili özel bir vaatte bulunmamıştı. Önceki seçimde olduğu gibi asgari ücreti MHP 1400, CHP ise 1500TL'ye yükseltmeyi vadetti. Davutoğlu, yem ve gübrede KDV'nin kaldırılacağını, genç çiftçilere proje karşılığı 30 bin lira karşılıksız destek verileceğini açıkladı. AK Parti ve HDP mazot fiyatı için rakam telaffuz etmezken CHP mazotun litresini 1,80 TL’ye, MHP ise 1, 75 TL’ye düşürmeyi vadetti. “DEMEK Kİ İSTENİRSE OLUYOR” Siyasi partilerin seçim vaatlerini ve inandırıcı olup olmadığını vatandaşlara sorduk. Ak Partinin, 7 Haziran seçimleri öncesinde asgari ücret için kaynak sorununu ortaya koyduğunu belirten Saim Baykara, “Ak Parti, muhalefeti eleştirerek böyle bir bütçenin mümkün olmadığını, asgari ücretin artırılması halinde Türkiye’de büyük bir sıkıntının olacağını, işverenlerin bu duruma kesinlikle karşı çıkacağını söylüyordu. Bu seçim öncesinde ise diğer siyasi partilerin telaffuz ettiği rakamlara yakın bir oranı vadediyorlar. Demek ki istenirse oluyormuş. Madem kaynak yoktu, 3 ay içerisinde bu kaynağı nereden buldular? Madem böyle bir imkan vardı, asgari ücretliye bu zulüm niye reva görüldü? Ev kiralarının 600 lira olduğu bir dönemde insanların 950 liraya mahkum edilmesi çok mantıklı değil. Devletin kaynakları hunharca ve hesapsızca israf ediliyor. İsrafların birazcık durdurulması halinde bile asgari ücretli insanca yaşayabilir. Asgari ücretin 1300 – 1500 lira olması ilk etapta işvereni biraz sıkıntıya sokabilir ama devlet bunu birtakım adımlarla telafi edebilir. Devleti idare edenlerin geliri ile asgari ücretlinin geliri arasında çok büyük fark var. Empati yapılması halinde bu işin altından kalkabilirler” dedi. “DEVLET ÇARE BULMALI” Tarım kesimine yönelik vaatleri gerçekleştirmenin mümkün olduğunu ifade eden Baykara, birçok konunun, seçim öncesinde gündeme getirildiğini ancak bir süre sonra üstünün kapatıldığını söyledi. Mazot fiyatının, CHP ve MHP’nin telaffuz ettiği rakamlara düşürülemeyeceğini ancak indirim yapılabileceğini anlatan Baykara, “yurt dışında petrol ürünlerine yapılan zamdan dolayı çiftçiler günlerce eylem yapıp yolları trafiğe kapatıyorlar. Türkiye’de ise olayları sadece siyasi açıdan değerlendiriyoruz. Çiftçi para kazanamıyor, ürettiği malın değerini alamıyor, parayı kazananlar komisyoncular oluyor. Tüketiciye ulaşıncaya kadar ürünün fiyatı beş kat artıyor. Devlet buna bir çare bulmalı. Çiftçinin hakkını vermeli. Çiftçilik dışarıdan bakıldığında kolay gibi görünüyor ama onlar yaz kış demeden sürekli çalışıyorlar. Türkiye’de heba edilen o kadar kaynak var ki sadece bunların tasarruf edilmesi durumunda bile bütün problemler çözüme kavuşturulur. Türkiye’deki politikalarda yandaşları kayırma olayı ortadan kalkmadığı sürece, adaletli bir dağılım sağlanmadığı müddetçe sorunlar çözülemez. İhtiyacı olanlar desteklenmeli. Devlet destek yaparken küçük esnafı kalkındırmanın yolunu aramalı” diye konuştu. “DÜZENLEME, BÜTÜN KESİMLER İÇİN YAPILMALI” Ak Parti’nin asgari ücret vaadini gerçekçi bulduğunu dile getiren Hasan Hüseyin Kalem ise “mantıklı olmayan bir projenin hayata geçirilmesi durumunda işverenlerin işçi çıkarımına gideceğini, bunun da çok büyük bir işsizliğe neden olacağını düşünüyorum. Asgari ücret 1400 lira da olabilir ancak Türkiye’nin gerçeklerini iktidar partisi görüyor. İş adamlarıyla istişare ediyorlar. Verilip verilemeyeceğini daha iyi biliyorlar. Diğer siyasi partiler iktidara gelemeyecekleri için boş vaatlerde bulunuyorlar. Gerçekçi olmuyorlar. Mazot fiyatının CHP’nin dile getirdiği 1,80 TL’ye düşürülemeyeceğini herkes biliyor. Türkiye’nin en büyük vergi geliri petrol ve sigaradan sağlanıyor. CHP iktidara gelse bile o fiyata indireceğine ihtimal vermiyorum” şeklinde konuştu. Siyasi partilerin vaatlerini gerçekçi bulmadığını ancak asgari ücretin Türkiye şartlarında en az 2000 TL olması gerektiğini vurgulayan İbrahim Özeller de “bugünlerde sanayide işten çıkarmalar var. 3 ay iş yapmayan esnaf var. Asgari ücret için 1300 TL düşük ama uygun. Muhalefetin vaatleri gerçekçi değil. Mazot fiyatları düşürülemez. Sadece çiftçiler değil herkesin yararlanabileceği düzenlemeler yapılmalı” dedi. “VAATLER GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR” Özkan Gezginci de “asgari ücretin yükseltilmesine yönelik madem böyle bir imkan vardı, neden Ak Parti daha önce değerlendirilmedi? CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu gündeme getirdikten sonra asgari ücrete ilişkin iyileştirme yapılacağı söylenmeye başladı. Haziran seçimlerinde Ak Parti böyle bir vaatte bulunmadı. Kılıçdaroğlu’nun söylemleri artık inandırıcı gelmeye başladı. Demek ki istenildiği zaman yapılabiliyor. Yol, köprü, hastane yapıldı ancak bazı sorunlar hala giderilemedi. Esnaf için destek sağlanmalı. Esnaf bu dönemde zor bir süreçten geçiyor. Destek dağıtımında adaletli olunmalı. CHP’nin mazot vaadi gerçekçi görünüyor. Yem ve gübredeki KDV’nin kaldırılması çok faydalı olur. Et fiyatlarına da yansır. Et fiyatlarının yüksek olmasının nedeni yem fiyatları” diye konuştu. Bundan önceki seçimlerde Ak Partinin yaptığı icraatları anlattığını, diğer siyasi partilerinse vaatlerini sıraladığını belirten Ali Poçanoğlu da “Haziran seçimlerinde çıkan sonuca göre vaadin uygulanırlığı önemli değil, vaatler vatandaşın kulağına hoş geldiği için inanmasa da oy verdi. Boş bir vaat olsa da halk teveccüh gösterdi. Ak Parti bu seçimde strateji değiştirdi o da yaptıklarını anlatmıyor, vaatte bulunuyor. Asgari ücret 2000 lira olmalı ancak şu anda kasanın başında Ak Parti var, onun dediği daha inandırıcı görünüyor. Vatandaş yeni bir şeyler bekliyor. Haziran seçimlerinin sonuçları Ak Partinin tutumunu değiştirdi. Vaatleri kimin söylediğine bakmak lazım. İnandırıcılık ve samimiyet önemli” dedi. Ahmet Açıkgöz ise “vaatlerin tamamı gerçekçi değil. Hükümet, asgari ücreti 1300 liraya çıkarsa bile ileride işverenler işçi sayısını düşürecek ve işsizlik artacak. Bu da bir çözüm değil. İşverene bağlı. Rakamların yüksek olması olumlu ancak işverenin yükünü artırır. Muhalefetin vaatleri gerçek dışı. Vatandaşa şirin görünmek için konuşuyorlar. CHP’nin mazot vaadi gerçekçi değil. Akaryakıta en çok vergi ödeyen ülkelerden biriyiz. Bu vergi oranları düşürülürse ancak o zaman düzenleme yapılabilir. Bu vaatler partilerin oyunu değiştirmez” ifadelerini kullandı. ADEM SERİN