Üstte Gök Çökmedikçe!

Türkler, bozkırın savaşçıları, at üzerinde dünyaya nam salmış, yiğit milletin evlatları. İli (devleti) Çinliler tarafından yakılmış, yıkılmış ve esaret altına girmişti. Toplayan, derleyen biri çıkıp bu ahvale son vermeliydi. İlteriş Kağan tam her şey bitti derken, milleti son nefesini verirken, dillere destan yeni bir Türk Devletini güneş gibi parlatıyordu. Göktürkler, tarihte Türk devlet anlayışına birçok yenilik getiren, köklü bir tecrübenin sahibi olarak sahneye tekrar çıkmıştı. Belki de bugünlere gelmemizde, hatta hala bir devlet geleneğimiz varsa bu noktada büyük işler yapmış olan, Vezir Tonyukuk'a bir parantez açmamız bizim tarihe olan bir borcumuzdur. Vezirlik yaptığı dönemde, kendisinden sonra gelen birçok Türk hükümdarından bile etkili olduğu gerçeği bilinmelidir. Devletin en parlak dönemlerinde bilgisi, tecrübesi ve özellikle öngörüsü ile Türklerin milli kimliklerini korumasında çok kritik hamleler yapmıştır. Bilge Kağan döneminde, Türklerin, "Budizm" dinine geçmesini engellemiş, 'biz Türkler, Çinliler gibi değiliz, yerleşik hayat bize göre değildir eğer milli benliğimizi kaybedersek bir daha toparlayamayız' diyerek, Bilge Kağan'ın bu teklifine olumsuz yanıt vermiştir. Tabi devletin beyni olan Tonyukuk'un bu katı düşüncesi, Kağanı da etkilemiş, aldığı yanlış karardan hızlı bir şekilde dönüş yapmıştır. Bilge Kağan, kardeşi Kültigin ve Vezir Tonyukuk adeta gelecek nesillere ve devlet adamlarına büyük bir ders vermiş ve devletin nasıl yönetileceğini, sosyal devlet nasıl olunmalıdır, hangi tehlikeler ya da tehditler nasıl sonuçlar doğurur gibi soruların cevabını Orhun Abidelerinde yazmışlardır. Hep merak ettiğim bir şeydir. Acaba biz tarihi ne olarak görüyoruz. Tarih bizler için, sadece zaferlerimiz mi ? Yoksa yaptığımız hatalardan nasıl dersler çıkartabiliriz dediğimiz iç hesaplaşmalarımız mı? O gün öngörü sahibi bir vezirimiz olmasaydı yahut dediğim dedik çaldığım düdük diyen bir hükümdarımız olsaydı bugün bize neler olmuştu ayrı olarak yazılması gereken bir konu. Ülke olarak başımıza ne zaman bir bela peydah edilse , nerede dara düşsek aklıma Bilge Kağan'ın şu sözü gelir. "Ey Türk, üstte gök çökmedikçe, altta yer delinmedikçe, senin ilini, töreni kim bozabilir. Titre ve özüne dön!" Avrupalılar bizi Anadolu’dan atacak, Ruslar sıcak denizlere inecek, Yunanlılar megola ideayı diriltmek istiyor, İran, Yavuz Sultan Selim'den yediği tokatı unutamadı. Evet bunların hepsi doğru tespitler, hakikatler. Fakat bizde eski biz değiliz bu da unutulmamalı. Neden bu durumlara düştük neden kurtlukta düşen durumuna geldik çuvaldızı biraz da kendimize batırmalıyız. Kendimizi eleştirmeyi bilmeli gözümüze inen perdeyi çekip fırlatmalıyız. Bu milletin bu topraklardan başka yaşayacağı yer kalmadı.