Türkiye'den Rusya'ya buğday hamlesi

Türkiye ile Rusya arasında yaşanan 'Uçak krizi' sonrasında Rusya, domatesin Türkiye'den ithalatını yasaklamıştı. Bazı meyve sebze ürünlerine konulan yasak kalksa da domates yasağı hala devam ediyor. Dün ise Türkiye'den kritik bir hamle geldi. 15 Mart itibari ile Türkiye'nin Rus buğdayını ithalat programından çıkardığı ve buna rağmen ithal edilmek istenirse yüzde 130 gümrük vergisi ödeneceği belirtiliyor Rusya'nın Türkiye'den alınan domates ve benzeri ürünlere ambargoyu kaldırmamasının ardından Türkiye'den de buğday hamlesi geldi. Türkiye, sürpriz bir şekilde Rus buğdayını ithalat lisans listesinden çıkardı. Bu haber, artık Rusya'dan ithal edilecek buğdaya yüzde 130 gümrük vergisi ödenecek olması ve dolayısıyla ithalatın durması anlamına geliyor. Geride bıraktığımız 6 ayda Türkiye Rusya’dan 2 milyon ton gümrük vergisinden muaf buğday ithal etmişti. 2015-2016 yılı istatistiklerine göre ise Rusya’dan 3,1 milyon ton buğday satın alınmıştı. Reuters'a konuşan kaynaklar, Türkiye hükümeti tarafından hazırlanan yeni lisansların Rusya'yı 15 Mart itibariyle kabul edilen menşeiler arasında sıralamadığını belirtti. Kaynaklar, programda listelenmeyen ülkelerden gelen buğdayların yüzde 130 gümrük vergisi ödemek durumunda olacaklarından dolayı bunun anlamının Türk pazarının Rus buğdayına kapanması olacağını ifade etti. Rusya, Türkiye'nin Kasım 2015'te Suriye sınırında bir Rus savaş uçağını düşürmesinin ardından Türkiye'ye yönelik ticari yaptırımlar uyguladı, fakat iki ülke ilişkileri Ağustos ayında tekrar düzeldi. Türk meyve ve sebzelerine yönelik sınırlamaların çoğunluğu kaldırılırken, Rusya Türkiye'den domates ve diğer bazı ürünlerin alımına henüz devam etmiyor.Rus ihracat lobi grubu, Rusya Tarım Bakanı Alexander Tkachev'e bir mektup göndererek konu hakkında önlem almasını istedi. Reuters'ın gördüğü mektubun bir kopyasında Türkiye'nin 15 Mart itibariyle Rusya'yı gümrük vergisi ödemeden buğday, mısır ve sebze yağı tedarik eden ülkeler listesinden çıkardığını belirtiyor. Türkiye, Temmuz 2016 ve Ocak 2017 arasında Rusya'dan 1.9 milyon ton buğday satın aldı. Öte yandan Dünya Gazetesi'nde Kerim Ülker imzalı yayınlanan haberde de, Rusya'nın domates alımını bir türlü başlatmaması nedeniyle Türkiye'nin 6 önemli tarım üründe Rusya’dan ithalatı durdurduğu belirtildi. Haberde görüşlerine başvurulan İstanbul Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete “Mısır, buğday, ham ayçiçek yağı, ayçiçeği küspesi, bezelye ve pirinç Rusya’ya alım yasağı geldi” derken, gemilerin yüklerini indiremediğini ve limanlarda beklediğini ifade etti. Mete, “Rusya en büyük buğday kaynaklarımızdan biri. Arpada da öyle. Bu kararın Türk üreticisine olumsuz etkisi olacak. Keşke kademeli şekilde olsaydı. Şu anda gemiler ürünlerini indiremiyor. Artık un için alternatif ülkeler aranacak. Stokta olan ürünler değil. Ayçiçek yağı, glikoz, dolayısıyla şekerli ürünler, çikolatacılar daha farklı coğrafyalara yönelmek zorunda. Bu ürünleri alanlar istihdam yaratan şirketler. Eğer Rusya’ya ambargo devam ederse kargo taşımacılığı başta olmak üzere üreticilerimiz daha da zorlanacak. Türk üreticinin rekabet direnci kırılacak. Maliyetler direkt artacaktır” diye konuştu. Türkiye dünyaya 1.9 milyar dolarlık yaş sebze ve meyve satıyor. Bunun en önemli pazarı ise Rusya. 2015’te Rusya’ya 875 milyon dolarlık yaş sebze-meyve ihracatı oldu. İkinci olan ülke Irak’ın 3 katından fazla. 2016’da ise gelen yasaklarla rakam yüzde 62 azaldı ve 331 milyon dolara düştü. Gelelim Rusya’dan aldığımız ürünlere… Türkiye 2016’da 963 milyon dolarlık Ayçiçek tohumu yağı aldı. İlk sıradaki Rusya’nın payı 720 milyon dolar. Mısırda ise rakam 128 milyon dolar. İlk sıradaki Rusya’nın payı 76 milyon dolar. Buğdayda ise toplam ithalatımız 892 milyon dolar. İlk sırada yüzde 55 payla bulunan Rusya’dan alınan ise 490 milyon dolar. Arpada toplam ithalatımız 9 milyon dolar. Rusya’dan alım ise yok. HABER RUS BASININDA Türkiye'nin kararının ardından Rusya’daki tahıl üreticileri arasında esen panik havasını Rus Kommersant gazetesi duyurdu. Hürriyet'in haberine göre, Rusya Tarım Pazarı Enstitüsü Müdürü Dmitriy Rilko’nun açıklamasını ön plana çıkartan gazetede, “Türkiye buğday, mısır ve ay çiçek yağı ithalatında tamamen gümrüksüz rejimi sona erdirdi. 15 Mart tarihinden itibaren Türkiye’ye bu ürünleri satan Rus ihracatçı firmalar yüzde 130 gibi gümrük vergisi ile karşılaşacak. Ankara tarafından uygulanmaya başlanan yeni uygulama Türkiye tahıl pazarının Rusya’ya kapanması anlamına geliyor” dendi. RUS BAKANIN KAPISINI ÇALDILAR Rusya’daki tahıl üreticilerinin alarm halinde Tarım Bakanı Aleksander Tkaçev’in kapısını çaldığı da belirtilen haberde, Moskova’nın önlem almaması durumunda milyonlarca dolar zarar meydana geleceği kaydedildi.