ÖNLEM ALMAK

Değerli Okuyucularım, önlem almak gibi, doğal, normal, sıradan bir gerekliliği konu etmek istiyorum. Sıradan bir gereklilik diyorum ama bu hayatımızın her safhasında, her alanda, birinci derece öneme sahip bir gerekliliktir. Önlem, sadeleştirilmiş Türkçemiz’e TDK (Türk Dil Kurumu) tarafından, Arapça kökenli “tedbir” sözcüğü yerine yerleştirilmiştir. Adı üstünde, bir şeyi, bir tehlikeyi, bir olumsuzluğu önlemek anlamında, “önlem” sözcüğü gerçekten çok ifadeli bir sözcüktür. Önlem ve önlem almak konusunu daha iyi anlatabilmek için örneklemeler yapalım. Trafikten örnek verelim. Örneğin, emniyet kemerleri. Ülkemizde, araç içinde emniyet kemeri kullananlar, eskiye göre arttı. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün araştırmasına göre, sürücülerin yaklaşık % 44’ü, ön koltuk yolcularının ise yaklaşık % 36’sı emniyet kemeri takıyormuş. Buyurun, emniyet kemeri takanlar arttı diyorum, ama % 50’yi bile tutturamamışız. Bir de arka koltuklardaki kemerler var. Vatandaşlarımın, hemen hemen hiç takmadığı bu arka emniyet kemerlerinin takılmamasının, çok tehlikeli olduğu, bazen öndeki kemer ihmalinden daha tehlikeli olduğu, deneylerle ispatlanmış. Bir çarpışma anında, arkadakiler öne doğru daha hızlı olarak uçuyorlarmış. Son yıllarda sayıları artan, motosiklet sürücülerinin önemli bölümü kask takmıyor. Şehir içinde kask takmayanların oranı yaklaşık % 30, kırsal kesimde bu oran % 80. Bir de şehir içindeki servis motosikletleri, araçların arasından, yılankavi hareketlerle, son derece riskli geçişler yapıyorlar. Bunlardan bazılarının sürücüleri, kaskın altındaki kemeri çene altından bağlamadan dolaşıyorlar. En ufak sarsıntı veya savrulmada, kask baştan çoktan uçup gitmiştir ve zavallı beyin her darbeye açıktır. Motosiklet kazalarında ölüm riski, araç içindekilere göre 16 kat daha fazlaymış. Gördüklerimize göre bu doğal. Yola çıkan bir sürücüyle, uğurlayıcılar arasında, çoğu zaman şöyle diyaloglara rastlanır. İçlerinden birisi, ‘Yavv, senin lastikler biraz eski gibi, uzun yola çıkıyorsun. Öteki oradan, “Yok yavv, aslan gibi lastikler, bişey olmaz. Bir diğeri, “Sağ silecek iyi silmiyor galiba”. Öteki, “Yok canım, bişey olmaz.” Bir başkası, “Amortisörlere baktırdın mı? Bir tanesi patlaktı galiba.” Beriki, “Yavv, bişey olmaz, sen güle güle git gel.” vs vs. İnşaat iskelelerinde, yönetmelik gereği 110 cm yüksekliğinde bir kesiksiz korkuluk mecburidir. Yapmazlar. İkaz edersiniz, “bişey olmaz abi.” Cevabı hazırdır. Yüksekte çalışanların emniyet kemeriyle bağlı olmaları mecburidir. İkazınıza cevap: “Abi kemerle hareket edemiyorum, çalışamıyorum valla.” Vatandaşlarımızın aralarındaki konuşmalarda, sık sık, “Allaha emanet ol” sözünü duyarız. İnsan ister istemez şöyle düşünüyor, “Sen gerekli önlemleri almadan yola çıkıyorsun, sonra da Allaha emanet olayım” diyorsun. Yüce Allah’ın işi yok da (haşa) senin gibi bir derbederle mi uğraşacak Allah aşkına? Saygılarımla.