MAĞDURİYET!

Geçtiğimiz yılın Ağustos ayı ortalarından bu yana, ekonomik mağduriyetlerin tam ortasında bulduk kendimizi. Dolar, inişli-çıkışlı hareketlerine devam ederken, fiyatlarda arzu edilen, beklenen düşüşler bir türlü gerçekleşemedi. Ramazan ayında hız kesmeyen, Harareti düşmeyen, Vatandaşın yüzünü güldürmeyen, Fiyatlar sonrasında yaşanan ve alım gücüne olumlu olarak yansımayan bu durum, Mağduriyetlerin artmasına neden oldu. Yılın ikinci yarısına girmeye günler kala, bu mağduriyetler halen devam ediyor. Mağduriyet, doların 2018 yılı Ağustos ayı ortalarında yedi lirayı bulmasıyla kalmadı. Her kalemi, Her alanı etkiledi, Tetikledi. Çarşı-Pazar başımızı döndürdü, Tansiyonlarımızı çıkardı. Pazarlarda yalpalamaya, Savrulmaya, Cebimizdeki paranın Pazar fiyatları karşısındaki çaresizliğine donduk kaldık.   Elli liraya iyi-kötü pazar alışverişi yapanlarımız, küçücük bir poşete elli lira nasıl verebildiklerini düşünüp kaldılar. Mağduriyet, sadece çarşı-pazarla kalmadı… Marketlere sirayet etti. Alışverişin değişik yelpazelerine sıçradı. Fiyatlar uçtu, gitti. Bir yerde ekonomik bir tsunamiyle karşı karşıya kaldık. Sektörler, bu tsunamiyi karşılama konusunda oldukça hazırlıksız yakalandılar. Çarklar bıçakla kesilircesine duruverdi. İşletmeler, kriz yıllarında yaşanan, o hiçte arzu etmedikleri kararlara başvurdular. Yani, asgari personelle ayakta kalabilme mücadelesine geri döndüler. On kişi çalıştıran küçük bir işletme, aldığı radikal bir kararla, önce sayısını beşe indirdi, sonra dörde, baktı olmuyor, üçe indi. Baktı yine olmuyor, çekildi piyasadan… Ayakta durmaya çalışanlar, çekirdek kadro denilen seviyelerde ayakta durma mücadelesi veriyorlar.   ***** Ne denirse densin, ne anlatılırsa anlatılsın, manzara ortada. Mağdur olan sen-ben, öteki-beriki, yani hepimiz. Toplumun yüzde yetmişi-yetmiş beşi… Doların artışının yarattığı o sendromu atlatamadık. Piyasalar dengelenemedi. Mağduriyet denen kavram en çok bizi yani vatandaşı vurdu. Zar-zor sağlamaya çalıştığımız ekonomik dengeler, alt-üst oldu. Mesela yumurta sektörü… Konya, Türkiye’nin en önemli yumurta üreticilerinden, bu konuda Afyon-Başmakçı ile başı çekiyor. Tavukların altın yumurtladığı bir dönemin tam ortasındayız. 30’luk yumurta viyolünün, dolar artışı başladığı dönemde, bir anda 20 liraya kadar yükseldiği dönemler yaşamadık mı? Aradan aylar geçtiğinde, fiyatlar dengelendi. Bir viyol yumurta ortalama 13-15 lira seviyelerine kadar indi. Yumurta dün vatandaşı mağdur ediyordu, bugün üreticisini mağdur ediyor. Mağduriyet her geçen gün daha da sıkıntılı bir hal alıyor. Yumurta ihracatında önemli bir müşteri durumunda olan Irak, yumurta alımına kısıtlama getirince, hem Konya hem de Afyon bu konuda olumsuz yönde oldukça etkilendi. Bir aya yakın süredir Irak’a yumurta gönderemiyor bu merkezlerimiz. Açıklamalara göre, iç piyasa da tanesi 36-37 kuruş olan, yumurta 25 kuruşa kadar inmiş durumda.   ***** Mesela İnşaat sektörü… İnşaat sadece şehrimizin değil, ülkemizin en önemli sektörü, istihdamla başlayan, 400 küsur yan sektörü, aynı anda çalıştıran, harekete geçiren, yan sektörlere yakın diğer sektörlere de canlılık kazandıran, heyecan veren, hayal kurduran, adeta hayat öpücüğü konduran bir sektör. İşte bu sektörde yaprak kımıldamıyor. Alan olmadığı gibi, soranda yok! Malzeme maliyetlerinin yüksekliği, üretilen konutun pahalıya mal oluşundan dolayı, satın alma oranlarının tahminlerin çok ötesinde düşmesi, ev sahiplerinin, evi olanların mecbur kalmadıkça konutunu satmaya yanaşmaması, sektörü adeta kilitlemiş durumda. Sektörün sözcüleri, faizlerin düşürülerek, insanların konut alabilmelerinin kolaylaştırılması ve önünün açılması yönünde adımların en kısa zamanda atılması gerektiği inancındalar.  Çünkü, Ekonominin lokomotifi olan inşaat sektörü, durma noktasında. Faizler düşmediği için konut sektörü hareketlenemiyor. Gayrimenkul Sektöründe alımlar ve satışlar en düşük düzeyde. Her iki sektöründe önü açılabilmiş değil. Bu önemli iki sektör kararsız bir şekilde durduğu, duraksadığı için, bu sektörlere bağlı olan diğer yan sektörlerde hayat durmuş gibi. Çarkların dönmemesi bu yüzden.   ***** Sevgili okurlar! Ramazan ayının ortalarında olduğumuz şu günlerde, önümüz bayram. Haziran ayı ile birlikte, 2019 yılının ilk yarısının son ayına girmiş olacağız. Mağduriyetler, açmazlar, çıkmaz sokaklarda kalmalar, mağdur olmalar her geçen gün daha da artıyor. Bu mübarek günlerde duamız, bu durumdan, bu çıkmazdan kurtulma yönünde…