Külliye, Kampüs ve Yerleşke

   ■ Beşikten mezara kadar ilim isteyiniz.    ■ Her şeyin bir yolu vardır. Cennetin yolu da ilimdir.  ■ İlim hazinedir; anahtarı sormaktır. Allah size rahmet etsin, sorun; çünkü sormakla dört kimse mükâfat alır: Soran, cevap veren, dinleyen ve onları seven. ■ İlim öğrenmek erkek-kadın tüm Müslümanlara farzdır. ■ Ya öğrenen, ya öğreten, ya dinleyen, ya da seven ol! Bunların dışında bir beşincisi olma; helak olursun. Beşincisi işe, ilme ve ilim ehline buğzetmendir. (Hz.Muhammed) *** Başlıktaki üç sözcükten hangisini seçersiniz? Üniversitelerin yerleşim alanları için benim  tercihli yanıtım şöyle;  Yerleşke! Kampüs; Fransızca.  Külliye; Arapça. Yerleşke’de ne Batının entel ukalalığı ne de Arap dünyasının karmakarışıklığı var. Anamın ak sütü gibi helal, Türkçenin arı-duru, dili bu! Her görüş ve düşünceye saygılı olduğumu özellikle vurgulamak isterim. İsteyen Külliye,  Kampus ya da Yerleşke desin, ne derse desin.    Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Esenboğa Kampüsü ve Sağlık Temel Bilimleri Binası açılış töreninde yaptığı konuşmada “Kampüs değil külliye dersek daha isabetli olur” dedi ve gündemi yine değiştirdi,  yeni bir tartışmaya daha pencereyi açtı.    Külliye: Arapça kökenlidir.  Geniş anlamda, cami ile birlikte medrese, ibadet, imaret, türbe, kütüphane, hamam, kervansaray, çarşı, aşevi, (da-rüşşifa) okul, hastane, tekke, zaviye binalarından oluşan yapılar topluluğudur. Tartışmalar başlayınca çoğu tarihçiler “Külliye’nin “Osmanlı Modeli” olduğu konusunda ortak bir yargıya vardılar. İslam toplumunun oluşumunda kentlerde mahalle yaşamı külliyeler çevresindeki mimari yapıda yoğunlaştı. Külliye, İslam toplumunun vakıf hukuku sistemi ve hayrat kavramını geliştirmesiyle ortaya çıktı. Merkezindeki yapı camidir. Külliye bu merkezi tamamlayan yapılardan oluşur. Kentin en Önemli yapısı cami zamanla kurumsallaşarak genişledi ve yeni işlevler eklendi. Cami yanında küçük yapılarla başlayan külliyeler zamanla yerini büyük külliyelere bıraktı. Külliye içinde ve dışında han, çarşı, fırın, değirmen, mum imalathanesi, boyahane, sal-hane, bayram ve pazar yerleri gibi ticaret amacıyla kurulmuş yapılardan elde edilen gelirler külliye giderlerine ayrılırdı. Sosyal hizmet olarak üretilen külliye kavramının temelinde halka parasız hizmet etme ilkesi de vardır. Merkezde genellikle cami vardır. Diğer her şey camiyi çevreler. Manisa Ulu Camisi ve Medresesi (1376), İlyas Bey Camisi ve Türbesi (1403) önemli ilk örneklerdir. Osmanlı Beyliği'nde ilk külliye örneği cami ve hamamdan oluşan İznik Orhan Gazi Külliyesi'dir. İstanbul'un alınmasından sonra Fatih Sultan Mehmet, Fatih'te 16 medrese, tabhane, kervansaray, darüşşifa, türbe, aşhane ve saire yapılardan oluşan geniş bir külliye oluşturdu.  Sayısal olarak İstanbul  Külliyede açık ara birincidir. Konya’daki Külliyeler; Mevlana, Sahipata, Hoca Ahmet Fakih, Meram Hasbey Külliyeleri Kampus ( Campus) : Bir üniversitenin genellikle kent dışında derslik, öğrenci yurdu gibi her türlü yapı ve etkinlik alanlarıyla toplu  biçimde bulunduğu yer.  Sözcük Türkçeye Fransızcadan girdi; 19.yüzyılda İtalyancadaki "campo" sözcüğünün değişiminden oluştu ve Üniversitenin merkezi alanını gösteren sözcük olarak biçimlendi. ABD’de 18.Yüzyılında    Princeton'da kullanıldı. Kolej -  üniversite binaları arasındaki açıklık olarak tanımlandı.   Yerleşke; Campus sözcüğünün Türkçesidir. Bir üniversitenin genellikle kent dışında derslik, öğrenci yurdu gibi her türlü yapı ve etkinlik alanlarıyla toplu biçimde bulunduğu yer anlamındadır. Yerleşke sözcüğü, sadece üniversite alanları için değil, geniş birimlere sahip tüm kurumlara dönük de kullanılıyor.    ■ İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.  (Hacı Bektaş-i Veli)   Bir damla: İlim ilim bilmektir,  İlim kendin bilmektir, Sen kendini bilmezsen, Bu nice okumaktır. (Yunus Emre)