Konya’da tarihin röntgeni çekiliyor

Konya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı, Tarihi Mekânlar ve Kentsel İyileştirme Şube Müdürlüğü bünyesinde 2007 yılında kurulan Koruma, Uygulama ve Denetim Bürosu (KUDEB) Konya tarihinin ve kültürel mirasının yeniden ayağa kalkmasında önemli çalışmalar gerçekleştiriyor. KUDEB, taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarında yapılacak tadilat ve tamirat uygulamaları öncesinde yapıyı inceleyerek, ortaya çıkan sonuca göre yol haritası belirliyor ve bu sayede yapılan çalışmalarla tarihi yapı yeniden ayağa kaldırılıyor. KUDEB’LE TARİH KAYIT ALTINA ALINIYOR KUDEB, tarihi eserlerin korunması, kültürel mirasın kayıt altına alınması ve gelecek kuşaklara aktarılması için ileri teknolojiden de faydalanıyor. Lazer Tarama Teknolojisi ile kültürel mirasın 3 boyutlu (3D) verileri elde ediliyor. Lazer tarama sonucu elde edilen nokta bulutu verileri sayesinde yapının birebir, 3 boyutlu modellenmesinin yanında, rölöve projeleri için gerekli olan cephe, plan ve kesit çizimi için altlık olacak veriler sağlanıyor. Bu teknolojik uygulama kültür varlıkları açısından bir çok fayda sağlıyor. Kültür varlıklarının alınan 3 boyutlu modellerinin oluşturulması, bu modellerin yüksek oranda detay içermesi ve yüksek çözünürlüklü eşleşme, değişim izleme ile sunum imkânına sahip olması nedeniyle yapılan 3D çalışmaları kültürel mirasa ve arkeolojik alanlara yönelik yapılan çalışmalarda farklı amaçlar için kullanılabiliyor. BİR ÇOK TARİHİ VARLIK İÇİN 3D TARAMA YAPILDI Uygulanan Lazer Tarama Teknolojisi ile Konya’daki bir çok tarihi varlık kayıt altına alındı. Bu çalışmalardan en önemlileri arasında Alaaddin Tepesi II. Kılıçaslan Köşkü yer alıyor. Bu alanda Müze Müdürlüğü tarafından yapılan kazı sırasında KUDEB tarafından yapılan lazer tarama ile arkeolojik bulguların her aşaması kayıt altına alındı. Bu yolla saklanan veriler Müze Müdürlüğü ile paylaşılarak çalışmalara yön verildi. Lazer tarama ile elde edilen veriler aynı zamanda II. Kılıçaslan Köşkü Arkeolojik kazı alanı ve Kentsel Tasarım Projesi’nin şekillenmesine de yardımcı oldu.  Ayrıca Beyşehir’de yer alan Selçuklu döneminin en önemli yapıları arasında gösterilen Kubadabad Sarayı, Orta Anadolu’nun Efes’i sayılabilecek nitelikte arkeolojik materyali bünyesinde barındıran Zengibar Kalesi, Konya’nın Kapadokyası olarak nitelendirilen Kilistra (Gökyurt) Antik Kenti de KUDEP tarafından Lazer Tarama Teknolojisi ile taranarak elde edilen verilen ışığında çalışmalar gerçekleştirildi. Konya Tarihi Kent Merkezinde yapılacak olan müze binası kazısında ortaya çıkan Selçuklu Dönemi yapısı, Alaaddin tramvay hattı kazısında ortaya çıkan kuyu, mezar ve iç sur, Beyşehir İsmail Ağa Medresesi, Akşehir İplikçi Camii, İnce Minare Müzesi vb. önemli yapılar da Lazer Tarama Teknolojisi ile kayıt altına alındı. HIZLI, GÜVENİLİR, SAKLANABİLİR Lazer Tarama Teknolojisi sayesinde bu bölgelerin turizme kazandırılması amacıyla üretilecek projelere altlık olacak bilimsel materyaller sahadan en kısa sürede toplanarak projelerin şekillenmesinde doğrudan karar verme yetisini hızlandırıyor. Ayrıca lazer tarama sonucu oluşan nokta bulutu ile antik çağlardan kalma yapıların rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri kolay bir şekilde hazırlanabiliyor. Bunun yanında çalışmanın en dikkat çekici özelliği ise kültür varlıklarının alına 3D görüntüsü, dijital ortama atılıyor ve saklanabiliyor. Bu sayede kültür varlıklarında ileride oluşabilecek herhangi bir hasar, eldeki veriler ışığında tespit edilip, tekrar aslına uygun bir şekilde onarılabiliyor. Ayrıca aslına uygun görsel 3B modeller sayesinde, internet aracılığıyla dünyadaki tüm insanlara kültürel miras alanları, sanal (Sanal Turizm) olarak sunulabiliyor. LAZER TARAMA TEKNOLOJİSİ NASIL İŞLİYOR? Lazer Tarama Teknolojisi, 3 boyutlu (3D) ölçme teknolojisi alanında geliştirilen en son tekniklerden birisidir. Bu teknoloji kullanıcıya doğrudan 3 boyutlu konum bilgisi sağlayan, doğruluğu yüksek ve klasik sistemlere göre daha hızlı ölçme yapabilmesiyle öne çıkmaktadır. Klasik ölçme tekniklerinde uzun zaman alan, ulaşılması güç veya tehlikeli bölgelerin ölçülmesinde yüksek maliyet gerektiren çalışmalar, lazer tarama tekniği ile kolayca yapılabilmektedir. Bu tekniğin en önemli avantajlarından birisi, birçok farklı uygulama için bir objeye ait 3D konum verilerini detaylı olarak hızlı ve düşük maliyetle toplama özelliğidir. Yersel Lazer tarayıcılarla elde edilen ve nokta bulutu olarak adlandırılan nokta verilerinin işlenmesiyle 3D modeller elde edilebilmektedir. Kültür varlıklarının detaylı durumu ve hasar değerlendirilmesi, bunların muhafazası için gerekli belgelendirmelerin yapılması, yapının hasar görmesi ve yıkılması durumunda restorasyonu için bu teknikle elde edilen veriler kullanılmaktadır. Barış YAMAN