İnşaat Sektörüne Genel Bakış

2018 yılında döviz hareketlenmesinin ardından faizlerin yükselmesi, maliyet artışları vb sebepler ile ağır darbe yiyen inşaat sektörü, 2019 yılının 3. çeyreğinde gelen faiz indirimi ile kısmen nefes almaya başlamıştı. 2020 başında dünyada ortaya çıkan pandemi sebebi ile önceliklerin değişmesi ve sonucunda ortaya çıkan talep daralması sektörde faaliyet gösteren tüm kesimleri olumsuz yönde etkilemeye de devam ediyor. Yeni proje çalışmaları pandemi sonrasına ertelenirken, mevcut projelerin de talep daralması sebebi ile ortaya çıkan finansman ihtiyacı sıhhatli şekilde çözülememekte. İstihdam verilerine de olumsuz şekilde yansıyan bu tablonun kısa sürede düzelmesini beklemek ise bir hayal. Durgunluğun atlatılması ancak talep oluşturulması ile mümkün hale gelecek. Küresel ölçekte faizlerin düşürülmesi ve piyasaya para pompalanarak krizin atlatılmasına çalışılsa da talep artışının 2021 yılına kadar gerçekleşmeyeceğini öngörülmekte. Mevcut durumda sektörde faaliyet gösteren tüm paydaşlar 2020 yılını pas geçerek hesaplarını 2021 yılına kadar ayakta kalmak ve mevcut projelerini bitirmek üzerine kurgulamak zorundalar. Mevcut projelerin tamamlanmasının önündeki en büyük engelin güven ve sonucunda oluşan nakit şıkışıklığının olduğu ise aşikar. Bu konuda siyasi otoritenin tamamlama kredisi şeklinde hem projelerin finansman yükünü hafifletmesi, hem de alıcının güven problemini ortadan kaldıracak destekleri hızlıca faaliyete geçirmesi gerekiyor. Şantiyelerin çalışmaya başlaması ile sektör kendi kendini çevirecek duruma gelip istihdam oluşturmaya devam ederken, konut ihtiyacına sahip olanların da ihtiyacını karşılaması için bir fırsat oluşturulacak. Bu konudaki önerim ise devam eden projelerin tamamlanması için gereken ihtiyacın finans kuruluşları tarafından karşılanması, satışlarda ek avantajlar ortaya koyarak satışlarını yapımcı firma ile ortaklaşa gerçekleştirmesi, destek olduğu miktarı ise satış gelirlerinden geri alması olarak özetlenebilir. Bu durumda konut ihtiyacı olanlar finans kuruluşunun güvencesi ile uygun koşullarda konut sahibi olurken, yapımcı firmalar finansman yükünü hafifletmiş, finans kuruluşları da riskini dağıtmış olacaklar. Ortaya çıkan döngü ise yaklaşık 300 sektörü canlandıracaktır. Diğer bir önerim ise -lüks konutlar hariç olmak üzere- bitmiş yada bitmeye yakın konutların satışında devlet destekli indirimli faiz oranlarının belirlenmesi ve eldeki stoğun eritilmesi. Bu arada TOKİ ve yan kuruluşları ile Yerel Yönetimlerin en azından Şehir Merkezlerinde konut üretimini belli süre için askıya alması -ki eldeki stokların erimesi için önşart- hatta tamamen bırakmasıdır. Sağlıklı ve güvenilir bir finansman sistemi üzerine oturmuş yapı sektörünün oluşması için gerekli çalışmaları yapmak ve önümüzdeki yılları heba etmemek adına bir sistemin kurulması için bu durgunluk dönemi fırsat olarak görülmelidir. Bu çalışmalar yapılırken sektör temsilcilerinin görüşleri mutlaka alınmalı ve karar mekanizması içerisinde de aktif olarak görev almaları sağlanmalıdır. Bürokrasi ve piyasa gerçekleri ile harmanlanmış akılcı bir sistemin kurulması hem sektör hem de ülke için çok büyük önem arzetmektedir. Sağlıcakla kalın Dr. S.Kamil AKIN KTO Karatay Üniversitesi Öğretim Üyesi İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Konya Şube Başkanı