Hz. Mevlana ve Ramazan-I

Mevlana Celaleddin Rumi ünlü yapıtları Mesnevi-i Şerif’i ve Divân-ı Kebir’inde Ramazan ve Oruç ibadetine geniş yer verdi. İçinde bulunduğumuz kutsal aya bir başka pencereden bakacak özdeyişlerinden kimi kesitler aktaracağız. Hz. Mevlana, “Oruç sevdası bambaşka bir sevdadır” derken orucu çok özlediğinden ve özlemle beklediğinden söz eder. Kimi koşullarda ise orucu bir “ana” gibi görür; “Oruç ayı olan Ramazana neşeli olarak girilmeli; ona kavuşulduğu için Cenâb-ı Hakk"a şükredilip sevinilmelidir. ■ Oruç ayına girdiğin zaman, o aya kavuştuğun için Hakk"a şükredip neşeli olarak gir! Çünkü Ramazanın gelişinden üzülenlere, gamlılara oruç haramdır. Onlar, oruca layık değillerdir! ■ Oruç; kişide imanın, Allah"ı sevmenin, O"na bağlanmanın, O"ndan sakınmanın, haramdan kaçınmanın varlığına şahitlik eder. Ramazan"da sadece yemek ve içmekten kaçınmak değil, kötü söz söylemek ve kötü iş işlemekten de kaçınmak, bunlara sabır göstermek gerekir. ■ Orucun bazı zorlukları varsa da, yüzlerce çeşit hüneri de vardır. Oruç; şeytanı ve nefsi güçsüz ve etkisiz hâle getirir, maddî ve manevî açıdan temizliği gerçekleştirir, gönlü bedenî isteklerin tahakkümünden kurtarır, nefsi kirlerinden arındırır, ruhu özgürleştirir, gönül gözünü açar, manevî görüşü artırır, sabrı öğretir, bedenî hastalıklardan korunmanın yollarını öğretir, insanın insanlığı olgunlaşır, manevî rızıklara ulaştırır, Allah"a yakınlaştırır. ■ Bu namaz, oruç, hac ve cihad da inanışa tanıktır. Zekât "hediye", bu hasedi bırakma "kendi sırrından haber vermedir.” İhsanda bulunmak, doyurmak, konuk davet etmek: “Ey ulular, biz sizinleyiz, size doğru bir özle inandık” demektir. Armağanlar, sunulan şeyler:“Ben seninleyim; seni seviyorum” diye tanıklıktan ibarettir. Kim, mal veya afsun için çalışır, uğraşırsa bu ne demektir? “İçimde bir cevherim var”, demektir. Allah"tan çekinmemden yahut cömertliğimden bir cevherim var ki bu zekâtla oruç ikisine de şahittir. Oruç der ki: “Bu, helalden çekindi, bil ki harama ulaşmasına artık imkân yok.” Zekât der ki: “Kendi malını bile veriyor, artık, kendisiyle aynı dinde, aynı yolda olandan nasıl çalar?”Fakat bu işleri riya ve tezvirle yaparsa o iki tanık, Allah"ın adalet mahkemesine kabul edilmez. Avcı tane saçar ama acımasından değil, avlanmak için. Kedi de oruç ayında oruç tutar ama kendisini av avlamak için uyur gösterir.Bu eğrilikten yüzlerce kavim, kötü sanılmıştır. Bu kötü kişi, cömert kişilerle oruç tutanların adını da kötüyü çıkarmıştır. Fakat Allah"ın lütuf ve ihsanı, o eğri işlerde bulunmakla beraber nihayet onu hepsinden de arıtır. Rahmeti, o kötülüğü aşmış, ayın on dördüne bile vermediği ışığı vermiştir. Allah, onun çalışmasını bu kötülükle karışmadan yıkar; rahmeti onu bu hatadan arıtır. Böylece Allah"ın yarlıgayıcılığı meydana çıkar, miğfer kulun kelliğini örter.Yağmur, pis şeyleri arıtmak için gökten yağar. --- ■ Sevgi (kulluk), düşünce ve mânâdan ibaret olsaydı, bize oruç ve namaz lüzumlu olmazdı. Bağlılık ve sevgiden bir eser olsun diye dostlar birbirine armağan sunar, armağanlar bağlılığın ve sevginin şahitleridir. Onlarda samimiyet ve beraberlik gizlidir. O ihsanlar, gönülde meydana gelen sevginin görünen şahitleridir ■ Oruca sarıl, sabret; orucu terk etme, her an Hak"tan rızkını bekle! ■ Cihad ve oruç güçtür, çetindir. Fakat bu güçlük ve çetinlik, Allah"ın, kulu kendinden uzaklaştırmasından daha iyidir. ■ İnsanın namaz kılmayı arzu edişi, oruç tutuşu, Hakk"ın kulunu kendine çekişidir. ■ Oruç yüzünden bizim canımız dirilik elde edecektir! ■ Ramazan geldi; aşk ve iman padişahının sancağı erişti! Artık maddî yiyeceklerden elini çek! Çünkü göklerden manevî rızık geldi ve can sofrası kuruldu! ■ Can, bedenin hantallığından kurtuldu; tabiatımızın isteklerinin eli bağlandı! Aşk ve iman ordusu geldi, sapıklık ve imansızlık ordusunu kırdı geçirdi! ■ Bir bakıma oruç, bizim kurtuluşumuzun kurbanı sayılır; bizim canımız, onun yüzünden dirilik elde edecektir! ■ Mademki gönül evine misafir olarak can geldi, uğruna bedenimizi kurban edelim. ■ Sabır, hoş bir buluttur; ondan, hikmet, manevî lütuflar yağar! Bu nedenle, Kuran-ı Kerim de bu sabır ayında nazil olmuştur! ■ Kötü işler, günahlar işlemeye özendiren kirli nefsimiz arınma, temizlenmeye muhtaçtı! Ramazan gelince, günah zindanının kapısı kırıldı; can, nefsin esaretinden kurtuldu, miraca çıktı, sevgiliye kavuştu! ■ Kutsal ayda gönül de durmadı; ümitsizlik perdesini yırttı, göklere uçtu! Kirli dünyaya mensup değildi, meleklerdendi; onlara ulaştı! ■ Ramazan günlerinde sarkıtılan merhamet ipine sarıl da, şu beden kuyusundaki hapisten kendini kurtar! Hz. Yusuf, kuyunun ağzına geldi, seni çağırıyor; çabuk ol, vakit geçirme! ■ Hz. İsa, isteklerden, beden arzularından kurtulunca, duası kabul edildi! Sen de nefsanî isteklerden temizlen, elini yıka! Gökyüzünden manevî yemeklerle dolu sofra geldi! ■ Haydi, elini ağzını yıka; ne yemek ye, ne iç, ne de söyle! Hakikate erdikleri, Hakkı buldukları için susup duran ermişlere gelen mana sözlerini, mana lokmalarını ancak Şems-i Tebrîzî"nin himmeti ile bulabilirsin! --- ■ İslâm"ın binası beş direk üzerine kurulmuştur. Allah"a yemin ederim ki, bu direklerin en büyüğü oruçtur. Sen, orucu, şaşılacak acayip meziyetleri bulunan bir şey olarak bil! Oruç, insana can bağışlar. Gönül lütfeder. Şaşılacak bir şey görmek istersen, oruca şaş! Sen, göklere çıkmak, Mi"rac etmek sevdasındaysan, şunu bil ki, oruç, senin önüne getirilmiş bir Arap atıdır. Oruç, can gözünün açılması için bedenleri kör eder. Senin gönül gözün kör de, o yüzden kıldığın namazlar, yaptığın ibadetler sana o aydınlığı vermiyor, gerçeği göstermiyor. Oruç, insan şeklindeki hayvanın hayvanlığını giderir. Oruç, insanın insanlığını olgunlaştırmaya özgüdür. ■ Âşıkların yaşamı beden matbahı yüzünden kararmıştı. İşte oruç, o matbahları aydınlatmak için çıka geldi. Dünyada şeytanın karnını deşen bir bıçağa benzeyen oruçtan daha fazla şeytan öldürücü, nefsin kanını dökücü bir şey var mı? ■ Padişahlar padişahının kapısında kendisine gizli, özel vazife verilmiş, tezce faydalı olan, kâr bağışlayan kim var? Kim olacak? Oruç! ■ Oruç, özlem çekenlerin gönüllerini, canlarını öyle tazeleştirir ki, zavallı balığı bile su o kadar tazeleştirmez. Nefis ile savaşa girişen mücahidin, gönül maksadına ulaşma yolunda oruç, yüz binlerce yardımcı canın yaşayışından daha da iyidir.