Dilimiz Türkçe

Güzel Türkçemiz öylesine kötü muamele gördü ve görüyor ki, hastalanıp tahrip olmasından korkar hale geldik. Günlük hayatımızdan, iş ve bilim hayatına kadar, her zeminde, her zamanda dilimizdeki bozulmaları gördükçe yüreklerimiz sızlıyor. Bir “bakkal” kelimesine hasret kaldık. Çocuğunuza, ‘hadi yavrum bakkaldan bir ekmek al, gel’ demeye kalkın bakalım, sizi anlayabilecek mi? Bu gidişle, “hadi yavrum marketten bir bret (bread) al, gel” demeye başlayacağız gibi geliyor bana. Biz böyle konuşurken, kardeş Azerbaycan, eski Yunancadan dilimize geçmiş “anahtar” kelimesi yerine, “açar” kelimesini kullanıyor. “Yıkamak” yerine, Anadolu köylerimizdeki gibi “yumak” diyor. Sevgili dilimizi yabancı kelime ve düzenlemelerden kurtarmak için, Büyük Atatürk’ün emriyle, Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932’de kuruldu. Kurucular, Ruşen Eşref Ünaydın, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Celal Sahir Erozan ve Samih Rifat idi. İlk Dil Kurultayı da  26 Eylül 1932’de Dolmabahçe Sarayı’nda toplandı. Amaç, Ata’nın emirleri doğrultusunda, Türkçe’nin yabancı kökenli kelimelerden, Osmanlıca’nın ağır ve çetrefilli ifadelerinden ayıklanması, dilbilgisi kurallarının tesbit edilip yerleştirilmesi ve dilimizin kök salması idi. 85 yıldan beri yapılan çalışmalarla epeyce yol alındı fakat bu yeterli olmadı. Türkçemiz’in içinde bugün 14 bin civarında yabancı kökenli kelime olduğu biliniyor. Bunlar, 6 bin 500 civarında Arapça, 5 binden fazla Fransızca, bin 400 civarında Farsca, 500 İngilizce ve 400 Rumca ve çeşitli sayılarda başka dillerden kelimelerdir. Türk Dil Kurumu’nun çıkardığı sözlükte 111 bin kelime yer alıyor. Batı dillerinin kelime hazneleri bunun çok çok üstünde. Mesela İngilizce’nin 700 bin kelimesinden bahsediliyor. Çok köklü ve eski dilimizin bu kadar fakir olamayacağını düşünürken, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Şükrü Haluk Akalın iyi haberi verdi. Türk Dil Kurumu, 4 bin sayfaya sığdırılacak ve 470 bin kelimeyi içerecek, büyük Türkçe sözlüğü hazırlamış ve yakın zamanda baskıya girecekmiş. Sevgili Türkçemiz’e yakışanı budur. İnşallah kısa sürede bu gerçekleşmiş olur. Bütün bunlar olurken, itiraf etmeliyiz ki, dilimize yabancı akını son yıllarda çok daha hızlandı. Elektronik terimler dünyasında karşılığı Türkçe’de olmayan kelimelere söyleyecek sözümüz yok. Ne var ki bilhassa ticaret ve ekonomi alanındaki bu akın, insanda isyan duygusu uyandırıyor. Anlam kaybına yol açmadan, tam karşılığı Türkçe’de bulunan binlerce terim ve kelime, yabancı dil olarak, yazılarda, ticari mekan alınlarında, sokaklarda, reklam panolarında, her yerde bize göz kırpıyor. Sayısal sonuç yerine “skor” derseniz, merkez yerine “center”, AVM yerine “shoping mall”, ileti yerine “mesaj”, iletişim yerine “telekomünikasyon” derseniz, beceri yerine “performans” , fiş belge yerine “voçır (voucher)” kullanırsanız, tanıtım yerine “demo”, tahrik yerine “provokasyon” derseniz, bu can sıkar. Dilimize yazık edersiniz. Yakın zamanda Sn. Cumhurbaşkanı bile bunlara dayanamamış,  belediyeleri, ticarethane tabelalarındaki bu yabancı kelime terörüne son vermek için, teşebbüse geçmeleri konusunda uyarmıştır. Saygılarımla