Çiftçinin güvencesi, fırsatçının korkusu TORKU!

Ülkemiz ve şehrimiz için tarımın önemini anlatmama gerek yok sanırım. Her ne kadar sanayi üretimi önem arz ediyor olsa da geleceğimiz için tarım, hayati önem taşıyor.

Şahsen çiftçi olmasam da ailemde ve çevremde çiftçilikle hayatını idame ettirenlerin olması nedeniyle konuya kısmen de olsa yakın olmamı sağlıyor. Tarımın hepimiz için hayati önem taşıdığını ısrarla söylüyorum. Durum böyle olunca toprağımız, tohumumuz ve ürünlerimiz stratejik bir anlam kazanıyor. Ancak yıllardır özellikle ithal tohumun kullanıldığı birçok üründe "öz"ümüzü de yitirmiş olduk.

İşte tam bu yitirmişliklerin konuşulduğu dönemde Anadolu Birlik Holding iştiraki Konya Şeker çiftçiden aldığı güçle elini değil, bedenini taşın altına koyarak dışa bağımlılığa "dur" dedi. Seydibey Tesislerini ülkeye kazandırdı. Bunun için öncelikle Pankobirlik Genel Başkanı Recep Konuk’a ve emeği geçen herkese yürekten teşekkür ediyorum.

Bugünkü döviz kuru ile hesaplandığında 750 milyon yatırım değeri olan Seydibey Tesisleri ilk planda dondurulmuş patates ile faaliyetine başlamış. Ancak Recep Başkan'ın idealleri bunla sınırlı kalmamış dolayısıyla süreç içinde tohumluk patates doğal deposu, tohumluk patates doku kültürü tesisi, soğan halka ile kroket ve biyogaz ve elektrik üretim ile Türkiye’nin yanı sıra Orta Doğu’daki ilk ve tek patates nişasta tesisi de bünyeye dahil edilmiş.

Ülkemiz için büyük bir değer taşıyan bu önemli tesisi daha yakından görmek ve incelemek için Konya Şeker yöneticileri ile geçen hafta Seydibey’e gittik. Dönem dönem haberini yaptığımız bu tesisi eminim -ben de dahil olmak üzere- herkes normal bir fabrika olarak düşünüyordu ancak gidip gördükten sonra bu düşünceler yüzde yüz değişti. Haberi gazetemizin cuma günkü sayısında "Gurur duyduk" başlığı ile vermiştik ancak inanın yapılan o yatırımlara gurur duymak bile az gelir. Seydişehir’e giderken ziyaret ettiğimiz Erenkaya mevkiinde bulunan ve 41 odadan oluşan doğal patates deposu, yatırımın ehemmiyetini gösterir nitelikteydi. Türkiye’de Nevşehir’den sonra ilk doğal depoların yapıldığı yer olan ve bölgenin doğal yapısından istifade edilerek 2012 yılında dağı delerek inşa edilen doğal depolara oda dediğime bakmayın, her biri bildiğiniz hangar gibi.

Hiçbir soğutma enerjisinin harcanmadığı ve 20 bin ton tohumluk patatesin muhafaza edildiği depolar, Seydibey Tesislerinin ilk adımı olan patates tohumlarının sağlıklı muhafaza edilmesi için yapılmış.

Bunun yanı sıra Tohumluk Patates Doku Kültürü Tesisi de önemli bir tesis çünkü patates tohum ithalatına son vermek, yerli ve milli patates tohumu üretmek amacıyla kurulan ve sanayilik patates işleyen tesisler içerisindeki doku kültürü tesisini de Türkiye’de ilk Konya Şeker’in kurduğunu öğrenmek bizleri gururlandırdı.

Asıl gururu ise Seydibey Tesislerini görerek ve orada çiftçilerin kullandıkları ifadeleri duyarak yaşadık. Depoların yanı sıra alanında tek olan nişasta tesisi ise ayrı bir gurur kaynağımız oldu. Çünkü Torku Seydibey Patates Üretim Tesisi, ülkemizin patates üretiminde önemli bir paya sahip olmakla birlikte önemli dünya markalarının ve büyük restoran zincirlerinin patates ihtiyacını da karşılıyor.

Sektöründe en ileri teknolojilere ve entegrasyona sahip tesisleri ile Konya’da patates tarımının öncüsü olan Seydibey Tarım Ürünleri Entegre Tesisi çiftçilerin gözbebeği. Çünkü üretici daha güvenli ve kaliteli üretim yaparak ürününün değerini kaybetmesi, zarar etmesi gibi korkuları yaşamadan Seydibey’e getiriyor.

Patates tarımının sanayi tipinde ve sözleşmeli olarak yapılması, bu sayede patates fiyatlarındaki dalgalanmanın ve çiftçinin mağdur olmasının engellenmesi amaçlanan Seydibey’ de bu amaç şüphesiz gerçekleşmiş. Buna sunumlarda konuşan çiftimizin “Torku'yu yaşat ki çiftçi yaşasın, çiftçiyi yaşat ki millet yaşasın…” cümlesi ile bire bir şahit olduk. Torku gerçekten çiftçilerimize umut ve güvence olmuş. Örnek vermek gerekirse, patates fiyatlarının düştüğü dönemlerde çiftçi elindeki patatesi zararına bile satmakta zorlanırken Konya Şeker’ e sözleşmeli ekerek hem satış problemi yaşamamış hem de mahsulünü kar ederek satabilmiş. Mesela (2013 yılında serbest piyasada patates 8 kuruş iken Konya Şeker 40 kuruştan, 2016 yılında piyasa fiyatlar 15-20 kuruş iken Konya Şeker 55 kuruştan ve 2020 yılında ise piyasa fiyatları 60 kuruşa düştüğü halde Konya Şeker 1 liradan alım yapmış) Durum böyle olunca da 2009’dan bugüne Konya Şeker sayesinde hem Konya bölgesinde hem de Türkiye genelinde, çiftçiden alınan patatesin fiyatı yükseltilmiş.

Torku'nun bu yatırımları çiftçiyi memnun ederken, çiftçi üzerinden daha çok kazanan fırsatçıların da işini bozmuş oldu. Çünkü patates üretiminde zorda ve darda kalan çiftçi düşük fiyatla sattığı ürün ile hem zarar ediyor hem de maliyetin altında satışla emeğini heba ediyordu. Üreticiden çok düşük fiyatlarla aldığı ürünü tüketici olan bizlere yüksek fiyatlarla yansıtan fırsatçılar, bu artışın ismini de ürün yokluğu ile adlandırıyordu. Ancak üretime, ekonomiye ve istihdama katkı sunan Konya Şeker çiftçiye sahip çıkarak bu fırsatçılara muhtaç etmemiş oldu. Ee haliyle de, Torku fırsatçının korkusu oldu.

Seydibey Tesisleri elbet bir köşe yazısına sığmayacak kadar önemli bir konu ancak Patates Nişastası Tesisini de en kısa zamanda özellikle yazmak istiyorum.

Ülkemizin ve şehrimizin tarım konusundaki gelişiminde önemli bir yeri olan Konya Şeker’in iştirakleri hep gururumuz oldu. Bundan sonra da olmaya devam edeceğine inancım tam. Emeğe geçenlere teşekkürü unutmuyor bu önemli değerimize sahip çıkmamız gerektiğinin altını çiziyorum.

Kalın sağlıcakla…