ÇANAKKALE VE ATATÜRK

Her Türk için büyük anlam taşıyan Çanakkale şehri, tarihimizdeki kıymetli yerine paralel olarak, şimdi de turizm alanında bir yükselen değer olarak ortaya çıkıyor. Önce kısaca tarihe değinirsek, ilk büyük savaşta, Almanlar, Bulgarlar ve Avusturya-Macaristan’lılarla ittifak içinde savaşan Osmanlı İmparatorluğu, 9 cephede yaptığı savaşlarda yenik düşmüş ve topraklarının büyük kısmını kaybetmiştir. Osmanlı, 9 cephede, 8 ülkeden oluşan büyük bir düşman bloğuna karşı savaşmıştır. İtilaf Devletleri adı verilen düşman cephe, İngiltere, Fransa, İtalya, ABD, Romanya, Yunanistan ve Japonya’dan oluşuyordu. Çok kuvvetli donanmaya sahip İngiltere ve Fransa, 1915’te Çanakkale Boğazından bu büyük donanmayla girip İstanbul’u işgal etmek ve böylelikle Osmanlı İmparatorluğu’nu savaşın başında çökertmek istiyorlardı. O zamanki sömürgeleri olan Avustralya ve Yeni Zelanda’dan Çanakkale’ye savaşmak için asker getirdiler. Buna karşılık, bütün zorluk ve eksikliklere rağmen kuvvetlerimiz “Çanakkale Geçilmez” azmine sımsıkı sarılmıştı. Bu büyük donanmaya karşı, meşhur Nusret Gemisiyle, gece karanlıklarında boğaza mayın döşendi. Karada da siperler kazıldı. Düşman donanması Türk siperlerine bomba yağdırdı. Bir yandan da karaya asker çıkardılar. Buralarda savaş başlamışken, Mustafa Kemal Sofya’da ataşemiliter görevinde huzursuz ve sabırsız beklemektedir, savaşta görev talep etmektedir. Önceki talepleri cevapsız kalmıştır. Sonunda onu, 2.2.1915’te daha kurulmamış 19. Tümen komutanlığı ile görevlendirirler. Rütbesi henüz yarbaydır. Çanakkale savaşlarında ordu komutanı Alman Von Sanders Paşa’dır. Mustafa Kemal Sofya’dan geldiği için, paşa ona, Bulgarlar’ın savaşa ne zaman gireceklerini sorar. Mustafa Kemal, onların Almanlara güvenemediğini, tereddütlü olduklarını söyler. Bu defa paşa, peki siz ne düşünüyorsunuz diye sorduğunda, Mustafa Kemal, “Bulgarlarla aynı görüşteyim” deyince, başkomutan bozulur, çıkabilirsiniz der. Tarih Mustafa Kemal’i haklı çıkardı. Almanlar da, biz de yenildik. Ordu komutanı Liman Von Sanders Paşa’nın savaş taktiğini Mustafa Kemal beğenmemektedir. Onun düşüncesinin aksine, düşmanı çıkarma yaptığı yerde sahilde vurmak gerekmektedir. Mustafa Kemal bu görüşünü sorumluluğu üstlenerek uygulamıştır. 57. Alay’ın başında, takviye kuvvetleriyle birlikte Conkbayırı’nda mevzilendi. Savaşın bu en kritik noktasını, Türkler’i sevmediği söylenen, Bozkurt adlı meşhur kitabın yazarı H.C.Armstrong (1891-1943) şöyle anlatıyor: “Mustafa Kemal, akşam 8’e doğru Conkbayırı’na gelir. Çevreyi gezer, hava kararınca Yeni Zelanda mevzilerine iyice yaklaşır, adamlarının ikazlarını dinlemez, saklanmadan acele etmeden sakince geri döner, düşmanın bu Conkbayırı’ndan atılmaması halinde savaş kaybedilir kanaatine varır. Bütün gece hazırlık yapar, siperde askerleri birbirlerine iyice yaklaştırır, aralarında gülerek dolaşır, onlara cesaret ve moral verir. Telaş etmeyin, acele etmeyin evlatlarım, en doğru anı seçeceğiz, ben en öne çıkacağım, süngülerinizi takmış olarak siz beklerken, elimi kaldırdığımı gördüğünüzde peşimden gelin der. Şafaktan önce bütün Türk topları düşman mevzilerine yoğun ateş açar. Sabaha karşı 3’te Mustafa Kemal siperlerden çıkar yürür, bir kurşun saatine denk gelir, hayatı kurtulur. Yaralansaydı bu hücum olmazdı. Mustafa Kemal ayakta durdu, sonra elini kaldırıp hücum işaretini verdi. Türk piyadesi, karşı durulmaz bir süngü denizi halinde iki İngiliz taburunu ezdi geçti.” Savaş artık Türkler’in lehine dönmüştü. Mustafa Kemal paşalığa terfi etti. Yarbaylıktan başlayarak paşalığa yükselen bu subay henüz 34 yaşındadır. 1911-1912 yıllarında da Trablusgarp’ta yüzbaşı ve binbaşı olarak savaşmıştır bu genç Osmanlı Zabiti. Görülüyor ki Atatürk olmak kolay değilmiş. Öte yanda TBMM’nin başkanı Çanakkale savaşı anılmasında Atatürk’e yer vermemiş. Şu hayat ne enteresan!