Bir meslek daha yok oluyor

Kış aylarının vazgeçilmez ısınma kaynağı olan sobalar şimdilerde şehir merkezlerinde neredeyse hiç kullanılmaz duruma geldi. Sobacılık mesleği de gelişen teknoloji ile eski önemini kaybetti. Son demlerini yaşıyor desek yanlış olmaz. Her ne kadar havaların soğumasıyla birlikte biraz olsun hareketlense de eski günlerini mumla arıyor. Hal böyle olunca sektör temsilcileri çırak bulmakta zorlanıyor. Dede mesleğini çocuklarına aktarmayı düşünmüyor. Çünkü mesleğin geleceğinden endişeliler. El emeği ile üretilen sobaların yerini ise fabrikasyonlar aldı. Böylece bir zanaat daha yok olma noktasına geldi. SOBACILIK MESLEĞİ YOK OLUYOR Günümüzde sobanın yerini kalorifer, doğalgaz ve elektrikli ısıtıcılar aldı. Bu sistemler de bir neslin hatıralarında kalan sobaları adeta yok etti. Tarihi Bedesten’deki Sobacılar Çarşısında faaliyet gösteren Muzaffer Akten, 20 yıldır sobacılık ile uğraştığını, dede mesleği olması nedeniyle bu işi bırakmadığını söyledi. Sobacılığın artık eskisi gibi işlemediğini ifade eden Akten, mesleğin, günümüzde son demlerini yaşadığını aktardı. Sobacılığın, geçmişte gözde mesleklerden biri olduğunu ifade eden Akten, ilginin zamanla azaldığını kaydetti. Sobacılık mesleğinin unutulmaya yüz tutmasındaki sebeplerden birinin de doğalgazın yaygınlaşması olduğunu anlatan Akten, değişen ısınma sistemlerinin mesleği bitirme noktasına getirdiğini vurguladı. YETİŞECEK ÇIRAK BULUNAMIYOR Sobacılığın bir kültür mesleği olduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, eskisi gibi çırak bulamadıklarından yakınıyor ve insanların haklı olarak çocuklarını gözde mesleklere yönlendirdiğini, sektördeki gelir düzeyinin de gün geçtikçe düştüğünü vurguluyor.  20 yıldır Bedesten’deki işyerlerinde faaliyet gösterdiklerini anlatan Muzaffer Akten, “Konya’ya doğalgaz geldikten sonra satışlar yüzde 50’den fazla düştü. Soba imalatı da yapıyoruz. 15 yıl önce kış sezonu için 1500 adet soba üretirken son yıllarda bu sayı 500’e kadar düştü. Suriyeliler olmasaydı sayı daha da düşecekti. Soba fiyatları bu yıl 150 TL’den başlıyor, 300 TL’ye kadar çıkıyor. Soba alanlar daha çok fırını kullanmak için kuzine sobaları tercih ediyor. Vatandaşlar soba alırken tanınmış markalara dikkat etmeli. İnce malzemeden üretilen sobalar çok çabuk eskiyor. 15 yıl olan sobanın ömrü, ince malzemeden üretilirse 3 yıla kadar düşüyor” dedi. “SONUMUZ KARANLIK” Karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı bacaların mutlaka temizlenmesi gerektiğine dikkat çeken Akten, “10 – 20 günde bir bacasil kullanılabilir. Bu, bacaların kurum tutmasını önler. Akşam saatlerinde kova değiştirmeye üşenenler kömür ekliyor. Kömür tutuşmayınca sobanın içerisindeki duman odaya dağılıyor. Can güvenliği için kovalar mutlaka boşaltılmalı. Soba sektörü artık dar gelirlilere hitap ediyor. Doktor ya da hakim soba kullanmıyor, onlar bağ evlerine alıyor. Sobalı evde asgari ücretliler kalıyor. Sobacıların sayısı her geçen yıl azalıyor. Sobacılar çarşısında eskiden 40 esnaf vardı. Şimdi 9 esnaf kaldı. Kömürcüler de zor durumda. Büyük sitelerde kömür kullanımı yasaklandı. Bedesten’deki düzenlemelerden dolayı kiralar arttı. Böyle olunca da kiracı esnaflar işyerlerini kapatmak durumunda kaldı. Sonumuz karanlık. Bu mesleği çocuklara devretmeyi düşünmüyoruz. Onların okumalarını istiyoruz. Doğalgazla ısınamayan bazı aileler, faturaların yüksek olmasından dolayı da evin bir odasına soba kurmayı düşünüyor” diye konuştu. Adem SERİN