Konya
°C
Yeni Meram
24.07.2017 08:13

Basın ve Özgürlük!

Basın ve Özgürlük! - Rıdvan Bülbül - Yeni Meram Gazetesi

A+
A-
24.07.2017 08:13
24.07.2017 10:17
0
3249
ABONE OL
     Sansür, bir topumun kendine güvenmediğinin kanıtıdır. (Stewart) *** Hep yineler dururuz; gazetecilerin bir yılda iki bayramı olan tek ülke Türkiye’dir. İki bayramı olmak, basın dünyamız için övünç kaynağıdır. Ancak ne var ki, önemli olan bu iki bayramın içi boş mu, dolu mu? Günümüz koşullarında bu soru tartışmaya açıktır. Basında çalışanlarla çalıştıranlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi hakkında 5953 sayılı 13. Haziran 1952 tarihli yasada, 212 sayılı yasayla yapılan değişikliklerin 10 Ocak 1961’de yürürlüğe girmesi Çalışan Gazeteciler Bayramı olarak kutlanıyor. İkinci basın Bayram sansürün kaldırılması temeline oturmaktadır. Ancak ne var ki hala günümüzde sansür konusu tartışmaya açıktır. Sansür biçimsel olarak kaldırılmasına karşın sıkça sorulan soru gündemden düşmemektedir;     “ Örtülü sansür devam ediyor mu?”    Bu soruya soruyla yanıt vermek gerek;     Siyasal iradenin, kimi sivil toplum örgütlerinin, ilan ve reklâm veren kurum, kuruluş ve kişilerin baskıları sansürün gizli yüzü olarak egemenliğini sürdürüyor mu?     İki soruya da düz yanıt vermeden,  olaya bayram penceresinden bakmak bilmem ne kadar doğrudur ya da nesneldir? Mireabeau’ nun “Basın Özgürlüğünün” alfabesi niteliğindeki özdeyişi her dem tazeliğini korumaktadır. ■ Basın Özgürlüğü öyle bir özgürlüktür ki, onsuz diğer özgürlüklerin hiç biri yaşayamaz. Ünlü Devlet adamı ve bilge insan Thomas Jefferson da aynı yaklaşım içindedir. ■ Özgür basını olmayan ülkede yaşanmaz. Kuşku yok ki, bu içtenlikli ve iyi niyetle söylemlerdir. Ancak iyi niyet ve içtenlik çoğu kez teoride kalıyor ve pratiğe yansımıyor. ■ Dünya Basın Özgürlüğü listesine göre Türkiye 96 ülke arasında 106. sıradadır. Dünya Ekonomik Forumu’nun incelemesine göre 134 ülkenin basın özgürlüğü ortalaması 5.19 oldu. Türkiye 134 ülke arasında 106’ncı sırada dünya ortalamasından düşük 4.31 puanla yer aldı. Türkiye’den daha özgür basın ortamı bulunan ülkeler arasında Arnavutluk,  Bulgaristan, Bosna-Hersek, Zambiya, Burkina Faso, Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesimi var. Ülkemizde gazeteler ilk kez,  25 Temmuz 1908’de sansürsüz yayınlandı. Gazetelerde dört satırlık resmi bildiriyle meşrutiyetin yeniden ilan edildiği 1876 Anayasasına göre bu bağlamda seçimlerin yapılacağı duyuruldu
  1. Meşrutiyetin ilanıyla birlikte basında sansür uygulaması resmen kaldırıldı. “Reval Mülakatı ”ile Rumeli topraklarının taksim edilmesi kararlaştırılınca özgürlük taraftarları   “hürriyeti” ilan etmiş II. Abdülhamit “ Kanuni Esasi ” yi yürürlüğe koyma zorunda kaldı.
  2. Meşrutiyetin ilanıyla gazeteciler Sirkeci Garı karşısında lokantada toplandı, 33 yıldan beri ilk kez bir araya geldi, Osmanlı Matbuat Cemiyetinin temeli atıldı. İstanbul’da İkdam, Sabah, Tercüman ve Saadet olmak üzere dört gazete çıkıyordu. Gazeteciler, sansür görevlilerini o gece gazetelere sokmamak için  nöbet tuttu, memurlar kapıdan geri çevrilirken, bir de ihtarda bulundular;
”Gazeteler hürdür ve sansür yasaktır. Sansür etmeye kalkmak ağır bir suçtur .” Basında yeni bir dönem başladı Meşrutiyeti ve özgürlüğü öven yazılar bir birini izledi.       Sansürün kısa süreli de olsa yeniden hortladığı gözlendi. Mehmet Vahdettin, 5 Şubat 1919’da  yayınladığı Matbuat Kararnamesinde sansüre yer verirken Mütareke Döneminde de İtilaf Devletleri Türk gazetelerine sansür uyguladı.    TBMM, 23 Nisan 1920’de açılınca Teşkilatı Esasiye Kanunu hazırlamış, 77. Maddesinde “Matbuat Kanun dairesinde serbesttir ve neşredilmeden, teftiş- muayene tabi değildir” hükmü getirilerek sansür kaldırıldı. Cumhuriyet döneminde 1960 de 1982 tarihlerinde Silahlı Kuvvetlerin yönetime el koymasıyla olağanüstü günlerin koşulları içinde bir süre “sansür uygulamasına devam edildi.  Söz konusu uygulamaları yaşamış bir gazeteci olarak basın özgürlüğünün ne denli değerli olduğunu vurgulamak isterim.   Bir damla; ■ Basın hürriyeti kalkarsa, vicdan, eğitim, konuşma hürriyetleri de kalkar. (Roosevel)  
HABER YORUMLARI
  1. Henüz yorum yapılmamış.
    İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.