AVM dünyası

Allah Allah, böyle bir dünya mı varmış demeyelim. Kebap dünyası, turşu dünyası, çorba dünyası bile var. Bu dünya levhaları, küçük küçük dükkanların bile kapılarına asılıyor. Oralarda bu dünyaların ne olduğunu, ne olmadığını görüyorsunuz. Gelelim AVM dünyasına. AVM’lerin tarihçesi çok uzun. Asırlar öncesinden geliyor bu adet. Kendimizden pay biçelim. İstanbul’daki Kapalı Çarşı’mız 15. asırda yapılmış. İçinde yaklaşık 4000 dükkan var. Bu dünyanın en büyük AVM’lerinden biri değil de nedir. Tabii 70’li yıllardan sonra modern AVM’ler bütün dünyada hızla çoğaldı. Şu anda dünyanın en büyük modern AVM’si, Çin’deki “New South China Mall”dır. Alanı 900 bin m2 civarındadır. Türkiye’nin en büyük AVM’si ise İstanbul’daki “Forum İstanbul” dur ve alanı takriben 180 bin m2’dir. AVM’ler bir ticaret merkezi olmanın ötesinde birer sosyal merkez haline gelmişlerdir. Başlangıçta şehirlerin dışındayken, şimdi yanıbaşlarımızda yerlerini almışlardır. Ülkemizde otomobil sayısı çok arttı ve müşterilerin % 70’i buralara otomobiliyle geliyor. Bunun anlamı, bütün önlemlere rağmen otoparklar yetmiyor. Eğer haftasonu gelmişseniz, otopark bulmak bir işkence oluyor. Pes edip orayı terk edenler çok. Öte yandan, karasal iklimin ortasındaki başkentimizden pay biçerek söylüyorum ki, yazın 40 dereceye yaklaşan sıcaklarda, kışın -15 dereceye varan soğuklarda, çaresini bulup kendinizi bir AVM’nin içine atmışsanız, inkar edilemez bir konfor sizi sarıyor. Klimanın ve temizliğin ferahlatıcı havasına uyarak vitrinlere göz atmaya başlamanızla birlikte, göz alıcı animasyon dekorasyonları aklımızı cüzdanımıza götürüyor, keşke daha fazla param olsaydı diyoruz. Diyoruz ama, çare hazır. Nedir o? Kredi kartları. Veriyoruz kredi kartlarının gözüne. Göz alıcı vitrinde, “indirim % 50” yazıyor. Bunu gören bayan vatandaşım, bu bluza ihtiyacı var mı? Aynısının gardırobunda asılı olduğunu unuttu mu? Bütçesi bu ay uygun mu? Bunları hiç düşünmeden, indirim kelimesine odaklanıyor. Peki ama, bu bluzun gerçek fiyatını biliyor musun? Ancak öylelikle gerçekten indirim olup olmadığını bilebilirsin. Satıcı, fiyatı 2 katı gösterip, % 50 indirim yapıyorsa, hiç indirim yapmıyor demektir. Bu örnek yüzlerce defa yaşanıyor ve bu indirim furyası, bilhassa bayan müşterilerin kredi kartlarını coşturuyor. Bu indirim haberleşmesi de bilhassa bayanlar arasında yoğun şekilde işliyor. AVM’lerde kira bedelleri de çok yüksek. Benim indirim takipçisi vatandaşım, bu kiraları da fiyatların içinde ödediğinin bilincinde mi acaba? Liberal ekonomide fiyat politikası kısıtlama ve tahdit üzerine oturtulamayacağına göre, çözüm, müşterilerin, bilhassa bayan müşterilerin bilinçlenmesine bağlıdır. Kışın sıcak, yazın serin rahatlıklarını bize yaşatan ve son yıllarda ülkemizde yaygın hale gelen bu sevgili AVM’lerin, sevimli alışveriş melekleri olmadığını, bilhassa bayan müşterilerin anlaması gerekir. Neyse, AVM’ler gene de başımızdan eksik olmasın.